Đối với các bệnh nhân sau điều trị ung thư giai đoạn đầu hoặc giai đoạn tiến triển cần phải chú trọng đến theo dõi sau điều trị ung thư vú. Bạn cần phải biết về việc chăm sóc y tế của mình để mang lại kết quả phục hồi tốt nhất. Dưới đây là bài viết về chăm sóc theo dõi sau điều trị ung thư vú cho người bệnh.

Mục lục nội dung:

Thế nào là theo dõi sau điều trị ung thư vú?

Theo dõi sau điều trị ung thư vú là chăm sóc cho những người được chẩn đoán mắc ung thư vú đã được điều trị tích cực và đã kết thúc. Nhóm chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân ung thư vú sẽ tiếp tục kiểm tra nhằm kiểm soát xem ung thư có tái phát không, đồng thời xử lý bất kỳ tác dụng phụ nào và theo dõi sức khoẻ của bệnh nhân sau điều trị.

Xem Phác đồ điều trị ung thư vú giai đoạn đầu

Chăm sóc theo dõi sau điều trị có thể bao gồm cả khám xét nghiệm thường xuyên, xét nghiệm y tế hoặc thực hiện cả hai. Các bác sĩ sẽ theo dõi quá trình bình phục của bệnh nhân trong những tháng và những năm tiếp sau đó. Việc chụp nhũ ảnh hàng năm và khám sức khỏe là chiến lược giám sát duy nhất được khuyến nghị ở những người có sức khỏe tốt sau điều trị ung thư vú có thể chữa khỏi. Theo dõi chuyên sâu hơn ở người bệnh không có triệu chứng không được chứng minh là có thể cải thiện kết quả.

Ung thư vú có thể quay trở lại hoặc tái phát ở vú và các vùng khác trên cơ thể. Nói chung là tái phát được phát hiện khi một người có các triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần hoặc phát hiện ra những bất thường ở người bệnh khi khám sức khỏe. Chụp X quang tuyến vú hàng năm là phương pháp được khuyến khích sau khi chẩn đoán ung thư vú. Các triệu chứng phụ thuộc vào vị trí ung thư tái phát gồm:

Một khối u dưới cánh tay hoặc dọc theo thành ngực.
Đau liên tục và trở nên trầm trọng hơn theo thời gian, dùng thuốc không kê đơn không thuyên giảm (thuốc chống viêm không steroid).
Đau xương, đau lưng, cổ hoặc khớp, gãy xương hoặc sưng tấy, những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của di căn xương.
Đau đầu, co giật, chóng mặt, lú lẫn, thay đổi tính cách, mất thăng bằng, buồn nôn, nôn mửa, thị lực thay đổi có thể là dấu hiệu của di căn não.
Ho mãn tính, khó thở có thể là những triệu chứng của di căn phổi.
Đau bụng, ngứa da, phát ban, vàng da, vàng mắt có thể liên quan đến di căn gan.
Thay đổi mức năng lượng của cơ thể như ốm hoặc mệt mỏi.
Chán ăn, giảm cân, buồn nôn, nôn mửa.
Phát ban hoặc thay đổi trên vú hoặc thành ngực, thay đổi về hình dạng hoặc kích thước vú, sưng ở vú hoặc cánh tay.

Bệnh nhân cần được bác sĩ giải thích về các cảm giác của vú sau phẫu thuật và sau xạ trị. Theo thời gian nhũ hoa sẽ mềm và thay đổi, bạn nên hỏi trực tiếp bác sĩ nếu có thắc mắc hoặc câu hỏi về một triệu chứng nào đó.

Xem thêm

Chăm sóc theo dõi đóng vai trò quan trọng trong tầm soát các loại ung thư khác, bệnh nhân trong một vài trường hợp có thể đến khám tại phòng khám chuyên về các nhu cầu sau điều trị dành cho những bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư vú.

Phục hồi các chức năng ung thư có thể được khuyến nghị, bất kỳ dịch vụ nào trong số nhiều dịch vụ như vật lý điều trị, liệu pháp lao động, tư vấn nghề nghiệp, kiểm tra nhận thức thần kinh, kiểm soát cơn đau, lập kế hoạch dinh dưỡng, tư vấn tình cảm.

Giám sát và theo dõi các dấu hiệu, triệu chứng ung thư tái phát

Mục tiêu của chăm sóc theo dõi là kiểm tra sự tái phát để kiểm soát ung thư có quay trở lại hay không. Điều trị ung thư vú giai đoạn đầu hay giai đoạn tiến triển cục bộ được thực hiện để loại bỏ càng nhiều tế bào ung thư trong cơ thể càng tốt. Tuy vậy ung thư tái phát do các vùng nhỏ của tế bào ung thư không đáp ứng với điều trị vẫn có thể chưa được phát hiện.

Theo thời gian phát triển, các tế bào này sẽ tăng số lượng cho đến khi chúng xuất hiện trên kết quả xét nghiệm hoặc gây ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng bệnh.

Nhiều bệnh nhân sống sót cảm thấy lo lắng tình trạng ung thư tái phát sau điều trị. Dù điều này thường không xảy ra nhưng người bệnh vẫn cần nói chuyện với bác sĩ về khả năng ung thư quay trở lại. Hầu hết các trường hợp ung thư vú tái phát được phát hiện ở những bệnh nhân giữa những lần khám bác sĩ. Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Hoa Kỳ[1] không khuyến nghị tầm soát ung thư định kỳ ở những vị trí xa.

Trong quá trình được chăm sóc và theo dõi, các bác sĩ quen thuộc với bệnh sử của bạn có thể cung cấp thông tin cá nhân hoá về nguy cơ tái phát của bạn. Hiểu rõ nguy cơ tái phát và lựa chọn điều trị sẽ giúp người bệnh cảm thấy sẵn sàng hơn nếu ung thư quay lại và giúp họ đưa ra được các quyết định về việc điều trị của mình.

Các khuyến nghị chăm sóc theo dõi thường xuyên phụ thuộc vào một số yếu tố bao gồm loại và giai đoạn ung thư được chẩn đoán đầu tiên cùng các loại điều trị được đưa ra.

Lên kế hoạch cho các tác dụng phụ lâu dài và muộn sau khi điều trị

Ngoài các tác dụng phụ sau điều trị thì có một vài tác dụng phụ có thể kéo dài sau thời gian điều trị được gọi là tác dụng phụ lâu dài. Các tác dụng phụ khác gọi là tác dụng muộn, có thể phát triển vài tháng hoặc vài năm khi khi kết thúc điều trị. Sự ảnh hưởng có thể bao gồm cả những thay đổi cả về thể chất và cảm xúc của người bệnh.

Nếu bệnh nhân có các tác dụng muộn cụ thể, có thể phải khám sức khỏe, chụp cắt lớp, xét nghiệm máu như một phần của quá trình chăm sóc theo dõi sức khỏe để giúp tìm và quản lý chúng một cách hiệu quả.

Ảnh hưởng lâu dài của phẫu thuật: Sau khi phẫu thuật cắt bỏ vú hoặc cắt bỏ khối u để điều trị ung thư vú giai đoạn đầu hoặc giai đoạn tiến triển, vú có thể để lại sẹo và có hình dạng, kích thước khác so với trước khi phẫu thuật. Khu vực xung quanh vị trí phẫu thuật có thể trở nên cứng hơn bình thường. Các hạch bạch huyết bị loại bỏ như một phần của phẫu thuật hoặc bị ảnh hưởng trong quá trình điều trị thì phù bạch huyết ở cánh tay, thành ngực hoặc vú có thể sẽ xảy ra. Tình trạng này có thể xảy ra sau nhiều năm điều trị, được coi là một rủi ro cả cuộc đời cho những người sống sót.
Ảnh hưởng lâu dài của xạ trị: Một số người sau khi điều trị thành công cảm thấy khó thở, ho khan hoặc đau ngực từ 2 đến 3 tháng. Nguyên nhân là vì xạ trị có thể gây sưng và cứng hoặc dày phổi gọi là xơ hoá. Các triệu chứng này giống với các triệu chứng của viêm phổi nhưng không biến mất sau khi dùng kháng sinh. Các triệu chứng có thể được điều trị gọi là steroid. Hầu hết mọi đều hồi phục hoàn toàn sau điều trị nên nếu bạn xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào mới sau xạ trị hoặc nếu các tác dụng phụ không biến mất cần nói ngay với bác sĩ điều trị của bạn.
Tác dụng phụ lâu dài của trastuzumab hoặc hoá trị: Những người điều trị ung thư vú bằng trastuzumab hoặc một số loại hoá trị như anthracyclines có thể có nguy cơ mắc các bệnh về vấn đề tim mạch. Tham khảo tư vấn của bác sĩ để có những cách tốt nhất kiểm tra vấn đề tim mạch của bạn. Các bệnh nhân được điều trị bằng hoá trị liệu cũng có nguy cơ mắc các tác dụng phụ lâu dài khác như các triệu chứng mãn kinh, mệt mỏi, hoá trị, tê và ngứa ran các ngón tay và ngón chân vĩnh viễn, tăng cân.
Hiệu quả lâu dài của liệu pháp nội tiết tố: Những người dùng tamoxifen nên khám phụ khoa hàng năm vì loại thuốc này có thể làm tăng nhẹ nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung. Nguy cơ này có thể tăng lên theo thời gian sử dụng tamoxifen. Nếu bạn bị chảy máu âm đạo bất thường hoặc gặp phải các triệu chứng khác cần cho bác sĩ của bạn biết, có thể bạn cần phải làm các xét nghiệm bổ sung để tìm hiểu thêm nguyên nhân tình trạng cơ thể. Những người đang sử dụng chất ức chế aromatase như anastrozole, exemestane hoặc letrozole nên kiểm tra mật độ xương định kỳ trong thời gian điều trị bởi những loại thuốc này có thể gây yếu hoặc mất xương.

Những người bình phục sau điều trị ung thư vú giai đoạn đầu hoặc giai đoạn tiến triển cục bộ có các tác dụng phụ khác tiếp tục diễn ra. Tuy nhiên những tác dụng phụ này có thể được kiểm soát bằng thuốc hoặc bằng các lựa chọn khác.

Tham khảo bài viết:

Các tác dụng phụ lâu dài có thể gặp phải như: các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa, đau khớp, mệt mỏi, thay đổi tâm trạng, trầm cảm và lo âu. Ngoài ra khô âm đạo và giảm ham muốn tình dục cũng là một trong những tác dụng phụ thường gặp trong hoặc sau điều trị ung thư vú giai đoạn đầu và giai đoạn muộn tại chỗ.

Lưu hồ sơ sức khỏe cá nhân

Bệnh nhân và bác sĩ nên làm việc cùng nhau để phát triển một kế hoạch chăm sóc theo dõi được cá nhân hoá một cách hiệu quả nhất. Chắc chắn rằng bất kỳ mối quan tâm nào của bạn về sức khỏe thể chất hoặc cảm xúc của bạn đều được thảo luận. Khi kết thúc điều trị tích cực, hãy yêu cầu bác sĩ cung cấp cho bạn bản tóm tắt điều trị và kế hoạch chăm sóc.

Đây là thời điểm tốt để nói chuyện với bác sĩ của bạn về người chỉ đạo chăm sóc và theo dõi bạn. Một số người sống sót tiếp tục gặp bác sĩ chuyên khoa ung thư của họ hoặc gặp chuyên gia chăm sóc sức khoẻ khác để nhận được sự chăm sóc điều trị. Quyết định này phụ thuộc vào giai đoạn ung thư, tác dụng phụ gặp phải, quy tắc bảo hiểm y tế và sở thích cá nhân.

Nếu một bác sĩ không liên quan trực tiếp đến việc chăm sóc bệnh ung thư của bạn sẽ chỉ đạo việc chăm sóc theo dõi bạn. Chia sẻ hay tóm tắt điều trị ung thư và các biểu mẫu kế hoạch chăm sóc sống sót với họ và với tất cả các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tương lai. Thông tin chi tiết về việc điều trị ung thư của bạn có giá trị lớn đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và những người sẽ chăm sóc cho bạn suốt cuộc đời.

CHEK Genomics là công ty chẩn đoán phân tử uy tín trong xét nghiệm gen và tư vấn di truyền, các dịch vụ tại Chek như: Xét nghiệm ung thư giai đoạn muộn, xét nghiệm sinh thiết lỏng Guardant360, tầm soát ung thư di truyền, sàng lọc sơ sinh, sàng lọc trước sinh không xâm lấn NIPS,…

Mọi thắc mắc của bạn hãy gửi về mail của Chek hoặc liên hệ Hotline để nhận được giải đáp nhanh và chính xác nhất. Mong rằng bài viết về theo dõi sau điều trị ung thư vú sẽ mang lại nhiều điều bổ ích cho bạn và người thân.