Ung thư vú là căn bệnh ung thư có tỷ lệ tử vong cao nhất ở nữ giới và trở thành nỗi khiếp sợ của phụ nữ trên toàn thế giới. Vậy ai dễ mắc ung thư vú? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về bệnh ung thư vú
Bầu vú được tạo thành từ các tuyến sản xuất sữa (gọi là tiểu thùy), các ống nhỏ (gọi là ống dẫn sữa) dẫn sữa đến núm vú và mô mỡ. Ung thư vú hình thành khi các tế bào ở một phần bên trong vú phát triển vượt tầm kiểm soát. Các tế bào ung thư không ngừng phát triển và lấn át các tế bào bình thường.
Các tế bào ung thư này có khả năng xâm lấn hoặc xâm nhập vào bên vú đối diện và các cơ quan lân cận hoặc nhiều cơ quan trong cơ thể (gọi là di căn).
Ai dễ mắc ung thư vú?
Đối tượng nào dễ mắc ung thư vú? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cùng đi tìm hiểu về nguyên nhân gây nên bệnh ung thư vú nhé.
Nguyên nhân chính xác của ung thư vú vẫn chưa được xác định rõ ràng . Một số yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ bao gồm:
Độ tuổi
Phụ nữ càng lớn tuổi thì nguy cơ mắc ung thư vú càng cao. Đối với phụ nữ ở độ tuổi 20, nguy cơ phát triển ung thư vú trong 10 năm tới là 0,6%. Ở tuổi 70, con số đó tăng lên 3,84%.
Đột biến gen
Phụ nữ có đột biến BRCA1 và BRCA2 có nguy cơ phát triển ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng cao hơn đáng kể so với những người không chứa đột biến gen kể trên. Những gen này có thể được di truyền.
Một đột biến gen khác là TP53, P53, PTEN (Hội chứng Cowden), STK (Hội chứng Peutz Jeghers) có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú… cũng đang được nghiên cứu.
Tiền sử bệnh gia đình
Đột biến gen đã được đề cập ở trên có thể di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nếu một người mẹ, cô hoặc chú trong gia đình bị ung thư vú, điều đó sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho những người còn lại trong gia đình.
Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh do yếu tố di truyền là rất thấp. Theo thống kê, chỉ có 10% bệnh nhân trong cùng một gia đình có tiền sử ung thư vú. Vì vậy, chị em cần tìm hiểu kỹ tiền sử bệnh lý gia đình, đồng thời trao đổi với bác sĩ, tầm soát ung thư vú càng sớm càng tốt.
Tiền sử bệnh lý cá nhân
Phụ nữ bị ung thư vú, ngay cả ung thư không xâm lấn, có nhiều khả năng tái phát hơn so với phụ nữ không có tiền sử bệnh.
Phụ nữ có một số loại u nhú lành tính (không ung thư) có khả năng phát triển ung thư vú cao hơn . Ví dụ như tăng sản ống dẫn sữa không điển hình hoặc ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ.
Mô (mỡ) dày ở ngực
Mô mỡ ở vú càng dày đặc thì càng khó tìm ra khối u. Nghiên cứu cho thấy những phụ nữ có mô vú dày đặc hơn có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 6 lần so với những phụ nữ khác. Vì vậy, nếu bạn thuộc trường hợp có mô vú dày đặc, bạn nên đi kiểm tra ung thư vú thường xuyên.
Các yếu tố nội sinh (lượng sản sinh estrogen)
Phụ nữ có kinh sớm (trước 13 tuổi đối với phụ nữ Việt Nam và trước 12 tuổi đối với phụ nữ Mỹ) và hết kinh muộn (lần lượt là sau 50 tuổi và sau 55 tuổi) có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn những phụ nữ khác. Đó là bởi vì cơ thể họ mất nhiều thời gian hơn để sản xuất estrogen. Cơ thể bắt đầu sản xuất estrogen kể từ khi dậy thì và giảm đáng kể trong thời kỳ mãn kinh.
Tỷ lệ ung thư vú cao hơn ở những phụ nữ sinh con đầu lòng sau 30 tuổi và những người không sinh con lần nào hoặc không cho con bú.
Phụ nữ cho con bú, đặc biệt là trong hơn 1 năm, dường như làm giảm nguy cơ mắc ung thư vú, có thể do trong quá trình mang thai và cho con bú estrogen được sản xuất ít hơn
Vấn đề cân nặng
Phụ nữ béo phì có lượng cholesterol và insulin cao trong máu, điều này có thể dẫn đến sự tăng sinh không kiểm soát của các tế bào và hình thành các khối u. Béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư vú mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, mỡ máu và các bệnh ung thư khác như ung thư buồng trứng, ung thư đại trực tràng, ung thư gan.
Lạm dụng rượu
Người ta cho rằng rượu chỉ liên quan đến ung thư gan và ung thư tuyến tụy… Một nghiên cứu của Anh trên 1,2 triệu phụ nữ trung niên đã kết luận rằng phụ nữ uống càng nhiều rượu thì khả năng mắc ung thư vú càng cao.
Do rượu kích thích tiết nội tiết tố nữ (estrogen và androgen) nên 65-70% trường hợp ung thư vú phụ thuộc vào nội tiết tố này để phát triển và làm tăng khả năng di căn của ung thư vú. Rượu kích hoạt các chất gây ung thư làm tổn thương nhu mô vú. Các chất chuyển hóa của rượu như ethanol axetat có thể làm hỏng DNA của tế bào vú.
Nếu phụ nữ uống trên 3 đơn vị rượu/ngày (1 đơn vị tương đương 10 ml rượu mạnh hoặc 330 ml bia) thì nguy cơ ung thư vú cao gấp 1,5 lần so với người không uống rượu.
Tiếp xúc với bức xạ
Làm việc trong môi trường nhiễm phóng xạ hoặc từng xạ trị vùng ngực cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú.
Ô nhiễm không khí, ô nhiễm thực phẩm bởi dư lượng thuốc trừ sâu (côn trùng, nấm mốc..), thuốc diệt cỏ, chất tăng trọng cho gia cầm, gia súc, thủy sản,… có thể gây ra nhiều vấn đề ung thư khác nhau, bao gồm ung thư vú.
Ô nhiễm tiếng ồn, căng thẳng trong cuộc sống công việc đều được xác định là những yếu tố nguy cơ.
Nhiều lần chụp X-quang và CT có thể làm tăng nhẹ rủi ro của phụ nữ.
Liệu pháp thay thế hormone (HRT)
Cả hai dạng liệu pháp thay thế nội tiết, dạng estrogen đơn thuần, dạng kết hợp giữa estrogen và progesterone, đều làm tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ. Hình thức kết hợp mang lại rủi ro cao hơn
Sử dụng thuốc tránh thai lâu dài và đều đặn trên 5 năm làm tăng nguy cơ ung thư vú lên 1,5 lần, trên 10 năm tăng lên 2 lần so với người không dùng. Nhưng nếu ngưng sử dụng sau 5 năm thì khả năng mắc bệnh sẽ trở về như bình thường.
Phụ nữ dùng hormone hỗ trợ mãn kinh (estrogen + prolactin) trong hơn 5 năm cũng có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.
Tính chất công việc
Năm 2007, các nhà nghiên cứu Pháp phát hiện ra rằng những phụ nữ làm việc ca đêm trước khi mang thai lần đầu có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.
Một báo cáo năm 2012 của các nhà nghiên cứu sức khỏe môi trường Canada đã nhấn mạnh rằng một số công việc nhất định, đặc biệt là những công việc có khả năng tiếp xúc với chất gây ung thư và chất gây rối loạn nội tiết có hại, có liên quan đến nguy cơ ung thư vú cao hơn. Ví dụ bao gồm quán bar/sòng bạc, nhựa ô tô, kim loại, đồ hộp và sản phẩm.
Cấy ghép thẩm mỹ và những người sống sót sau ung thư vú
So với những phụ nữ không cấy ghép, những phụ nữ được cấy ghép vú thẩm mỹ và được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú có nguy cơ tử vong vì căn bệnh này và nguy cơ phát hiện bệnh muộn cao hơn 25% so với những người bình thường. Do mô cấy che khuất hình ảnh ung thư trong quá trình sàng lọc, hoặc do mô cấy làm thay đổi mô vú.
Làm thế nào để tránh ung thư vú?
Ai cũng có thể mắc ung thư vú, đặc biệt là phụ nữ. Nam giới cũng là nạn nhân của ung thư vú, tuy chỉ chiếm 1% nhưng các trường hợp mắc bệnh ngày càng gia tăng (Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Anderson thuộc Đại học Texas, Hoa Kỳ[1] đã kết luận sau khi nghiên cứu hơn 2.500 trường hợp.)
Chúng ta có thể phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư vú bằng cách thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, cần theo dõi cơ thể, tầm soát ung thư định kỳ để chủ động phát hiện sớm những bất thường về sức khỏe. Phát hiện càng sớm, điều trị càng dễ dàng, bệnh càng ít nguy hiểm, càng ít phải cắt bỏ vú, cơ hội chữa khỏi càng cao và chi phí càng thấp.
Thảo luận về nguy cơ ung thư vú của bạn và chương trình sàng lọc tốt nhất cho bản thân với bác sĩ chuyên khoa của bạn.
Kết luận
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về ung thư vú và có đáp án cho câu hỏi “Ai dễ mắc ung thư vú?”. Đừng quên follow Chek để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về sức khỏe nhé!
