Mặc dù không được phổ biến như ở nữ giới, nhưng ung thư vú ở nam giới vẫn chiếm khoảng 0,5 – 1%. Sự phát triển của các tế bào ác tính từ mô tuyến vú làm gây ra căn bệnh ung thư vú ở cả nam và nữ.
Tuy nhiên hiện nay nam giới dường như không biết rằng bản thân họ cũng có thể là một trong những đối tượng ung thư vú nhắm tới. Vì vậy hãy cùng CHEK Genomics bổ sung kiến thực về căn bệnh ở nam giới này ngay bây giờ trong bài viết dưới đây.
Khái niệm và tỉ lệ mắc ung thư vú tại Việt Nam
Ung thư vú là gì?
Ung thư vú là một loại bệnh lý u vú ác tính do các tế bào ác tình được hình thành từ mô tuyến vú. Các tế bào ác tính sau đó sẽ phát triển và lan rộng toàn bộ vú rồi di căn đến các bộ phận khác trên cơ thể người bệnh. Loại ung thư này thường gặp ở nữ giới và ít xuất hiện tại nam giới.
Ung thư ống tuyến vú là loại ung thư vú thường gặp nhất, nó xuất phát từ tế bào của ống tuyến. Ung thư tiểu thùy xuất phát từ tiểu thùy và thùy tuyến vú, ung thư vú ít gặp dạng viêm thường xuất hiện tình trạng sưng, nóng đỏ.
Tỉ lệ mắc ung thư vú tại Việt Nam
Theo báo cáo của Hiệp hội ung thư Việt Nam năm 2018, nước ta có gần 165.000 ca mắc ung thư mới. Trong đó số bệnh nhân ung thư vú là 15.229 người với tỷ lệ chiếm đến 9,2%. Trung bình hàng năm có đến 6000 người mất do ung thư vú. Đây là con số đáng để lo ngại, nó như một hồi chuông cảnh báo cho tất cả mọi người về loại ung thư đáng sợ này.
Hiện nay ung thư vú có độ tuổi ngày càng trẻ hóa đáng để lo ngại. Trước đây, căn bệnh này hầu như chỉ gặp ở các đối tượng phụ nữ từ khoảng 60 – 65 tuổi thì bây giờ nó xuất hiện ở cả những phụ nữ sau 20 tuổi. Ung thư vú là loại ung thư nguy hiểm và phổ biến nhất ở phụ nữ. Tuy nhiên nam giới cũng có nguy cơ mắc ung thư vú, khác là tỉ lệ mắc thấp hơn rất nhiều so với phụ nữ.
Tỉ lệ ung thư vú ở nam giới
Tỷ lệ mắc ung thư vú ở nam giới là từ 0,5 – 1% tổng số các ca bệnh ung thư vú. Nguyên nhân tỷ lệ mắc ung thư vú ở nam thấp là do lượng vô vú của họ tương đối thấp và có sự khác biệt trong môi trường nội tiết tố.
Theo thống kê trong vòng 18 năm chỉ có 62 nam giới mắc bệnh được chẩn đoán và điều trị tại Trung tâm Ung thư quốc gia Singapore[1]. Đây là một con số có sự khác biệt lớn so với 1.300 trường hợp mắc ung thư vú hàng năm ở nữ giới.
Năm 2014, Trung tâm Ung thư quốc gia Singapore đã ghi nhận một trường hợp mắc ung thư vú ở nam giới, năm 2013 có 5 trường hợp năm, năm 2010 và 2006 con số này là 6 trường hợp. Mỗi năm tại Australia có khoảng 150 nam giới mắc ung thư vú.
Dù các trường hợp mắc ung thư vú ở nam ít hơn ở nữ nhưng các yếu tổ gây ảnh hưởng đến sự thay đổi ác tính đều tương tự nhau. Tỉ lệ mắc ung thư vú ở quần thể chung cao nhất là từ độ tuổi 52 – 71, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở nam giới theo báo cáo của chương trình Surveillance, Epidemiology and End Result[2] là 71 tuổi.
Ung thư vú ở nam giới có mô hình bệnh tật tương tự với ung thư vú ở nữ giới sau kỳ mãn kinh với tỉ lệ mắc bệnh ở nam giới và nữ giới đều tăng lên trong 25 năm trở lại đây. Sự gia tăng ở nam giới những năm 1970 là 1,1 đối với 100.000 nam giới, tăng 1,44 với 100.000 nam giới ở năm 2010.
Ở Mỹ có 2240 nam giới được chẩn đoán mắc bệnh năm 2013 với tỷ lệ mắc bệnh suốt đời được chẩn đoán là 1 trên 1000. Ở Thổ Nhĩ Kỳ tỉ lệ này là 0.37% ung thư vú ở nam giới.
Nguyên nhân mắc bệnh ung thư vú ở nam giới
Nam giới có thành phần mô vú giống như ở phụ nữ dù số lượng mô ít hơn. Vì vậy mà nam giới vẫn có thể mắc ung thư vú nhưng tỉ lệ xuất hiện ít hơn. Nguy cơ mắc ung thư vú trước 85 tuổi ở một người đàn ông được chẩn đoán là 1:688. Còn ở phụ nữ, tỷ lệ được chẩn đoán mắc ung thư vú trước tuổi 85 là 1:8.
Nguyên nhân của ung thư vú chưa được xác định rõ ràng, nó có nhiều yếu tố kết hợp trong đó nên khi mắc bệnh bạn không nên quá quan tâm đến nguyên nhân mắc bệnh mà hãy tập trung vào những vấn đề bạn có thể kiểm soát như quyết định điều trị và cách chăm sóc bản thân.
Người bệnh cần biết một số yếu tố nguy cơ như đột biến gen ung thư vú BRCA và BRCA2, quá trình lão hóa, béo phì, chất kích thích, rượu bia, các tác nhân làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Những người nghi ngờ có thể xuất hiện các khối u ở vú gồm: những người trong gia đình có người đã hoặc đang mắc ung thư vú, đang bị bệnh gan, có tiếp xúc với phóng xạ. Những người có nguy cơ gia tăng rủi ro khi đang điều trị bệnh bằng một số loại hormone, làm việc trong nhà máy thép,..
Các yếu tố gia tăng nguy cơ ung thư vú ở nam giới gồm:
Yếu tố tuổi tác
Tuổi tác của đàn ông tăng lên đồng nghĩa với nguy cơ phát triển thành ung thư vú cũng sẽ tăng lên. Theo thống kê thì độ tuổi trung bình được chẩn đoán mắc bệnh ở nam giới là 69 tuổi. Tuy nhiên nam giới ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
Đột biến gen BRCA hoặc tiền sử mắc ung thư vú ở gia đình
Nam giới mang đột biến BRCA2 di truyền hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư vú đều là những người có nguy cơ cao phát triển thành ung thư vú. Hầu hết những trường hợp nam giới mắc ung thư vú không có đột biến BRCA hoặc gia đình có tiền sử mắc ung thư vú.
Gia đình có tiền sử dương tính với ung thư vú tăng 2,5 lần so với người bình thường. Khoảng 20% nam giới mắc ung thư vú có họ hàng thế hệ 1 mắc bệnh tương tự cha, mẹ, anh, chị, em ruột của họ.
Mất cân bằng nội tiết tố
Nam giới có khả năng sản xuất một lượng nhỏ nội tiết tố nữ estrogen và kích thích tiết tố nam testosterone. Nam giới có nồng độ estrogen cao hơn bình thường làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú. Nồng độ estrogen cao ở nam giới khi:
- Nam giới bị thừa cân hoặc béo phì.
- Nam giới mắc bệnh về gan mãn tính như mắc bệnh xơ gan.
- Nam giới có các tình trạng di truyền như mắc hội chứng Klinefelter.
- Nam giới có nồng độ hormon tuyến yên prolactin cao.
Nam giới đã điều trị bằng xạ trị
Một số nghiên cứu chỉ rang rằng, những nam giới có tiền sử điều trị xạ trị ở vùng ngực sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú.
Các phương pháp điều trị ung thư vú ở nam giới
Các phương pháp điều trị ung thư vú ở nam giới tương tự với ở nữ giới mắc ung thư vú. Lựa chọn điều tốt nhất ở nữ giới là phẫu thuật khi được phát hiện sớm và chưa di căn tới các vùng khác.
Đồng thời phương pháp này còn phải dựa vào giai đoạn và kết quả sinh thiết giải phẫu ung thư. Phẫu thuật thường được kết hợp cùng các phương pháp điều trị như xạ trị, hóa trị, liệu pháp nội tiết tố, liệu pháp nhắm trúng đích.
Nếu bệnh ở giai đoạn nặng và di căn, bệnh nhân sẽ dùng phương pháp hóa trị để điều trị giảm nhẹ bệnh. Để có thể được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời thì nam giới cần phải có nhận thức nhất định về căn bệnh ung thư vú ở nam giới. Không có chỉ định sàng lọc định kỳ ở nam giới do tỷ lệ mắc ung thư vú ở nam giới là rất hiếm.
Phương pháp giúp phát hiện sớm ung thư vú ở nam giới duy nhất là tự khám vú. Phương pháp này giúp nam giới có thể phát hiện kịp thời những bất thường và tới các cơ sở y tế để được thăm khám chuẩn xác.
Dù điều trị ung thư vú ở nam giới tương tự với ở nữ giới nhưng nam giới mắc ung thư vú cần cân nhắc đến gặp bác sĩ để tư vấn về di truyền. Đây cũng là một trong những cách để phát hiện ung thư vú nhanh ở nam giới.
Ung thư vú ở nam có di truyền không?
Nếu nam giới xét nghiệm gen ung thư vú BRCA1 và BRCA2 cho kết quả dương tính thì có thể gợi ý chẩn đoán liệu có bị mắc ung thư vú trong tương lai hay không. Điều này cũng đồng nghĩa với việc con trai của người chứa gen khiếm khuyết có 50% nguy cơ mang gen này.
Con trai của bệnh nhân nam ung thư vú có gen BRCA2 khiếm khuyết có khoảng 6% khả năng sẽ phát triển thành ung thư vú và 1% dương tính với gen BRCA1.
Con cái của người đàn ông mắc ung thư vú có thể thừa hưởng gen khiếm khuyết từ 40 – 80% nguy cơ phát triển thành ung thư vú. Nam giới có khuynh hướng di truyền mắc bệnh ung thư vú và mắc ung thư tuyến tiền liệt ở độ tuổi trẻ hơn bình thường.
Mặc dù ung thư vú ở nam giới không phải là căn bệnh phổ biến như ở nữ giới nhưng nhất định không được chủ quan. Nam giới cần phải tự khám vú và phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nhất để điều trị đem lại hiệu quả tốt nhất.
