Dinh dưỡng là một chế độ ăn uống cân bằng đặc biệt quan trọng cho người bị mắc ung thư vú. Chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp cho cơ thể của bạn mau chóng hồi phục sau quá trình điều trị ung thư, giảm các tác dụng phụ như chán ăn, buồn nôn, nôn. Những lợi ích không thể bỏ qua của dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vú sẽ được chúng tôi đề cập ngay bài viết dưới đây.

Mục lục nội dung:

Ung thư vú ăn gì?

Bệnh nhân mắc ung thư vú phải hoá trị, sử dụng liệu pháp hormone hay đang dùng thuốc nhắm mục tiêu HER2. Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào từng giai đoạn ung thư mà bạn đang mắc phải. Bệnh nhân cũng có thể cần phải bức xạ. Trong số các tác dụng phụ khác nhau thì chán ăn cũng là một trong những tác dụng phụ phổ biến của bệnh nhân mắc ung thư vú.

Người bệnh được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật bảo tồn vú hoặc cắt bỏ một phần vú hoặc là cắt bỏ toàn bộ vú. Người bệnh có thể gặp các trở ngại trong quá trình điều trị và thay đổi về thể chất do bị trầm cảm hoặc cảm thấy lo lắng, nó tác động trực tiếp đến sự thèm ăn của người bệnh.

Không có chế độ ăn uống cụ thể nào được khuyến nghị cho những bệnh nhân ung thư vú do nhu cầu về dinh dưỡng của từng người bệnh là khác nhau, phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như chẩn đoán y tế, trọng lượng cơ thể, sự thiếu hụt dinh dưỡng, thuốc men và các triệu chứng mà họ gặp phải.

Nhóm chăm sóc sức khỏe bao gồm một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký chuyên về dinh dưỡng ung thư sẽ giúp bạn có một kế hoạch ăn uống cụ thể và hợp lý nhất. Dưới đây là các khuyến nghị về các loại thực phẩm giúp duy trì sức khoẻ cho bệnh nhân đang sống chung với ung thư vú.

Sử dụng các loại thực phẩm toàn phần và giàu các chất dinh dưỡng: như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, protein từ gà, cá hồi, hay từ các loại thực vật như đậu lăng và các loại hạt.
Thực phẩm giàu chất béo lành mạnh và protein: Nếu cần duy trì hoặc tăng cân thì bạn cần kết hợp các nguồn chất béo lành mạnh như các loại hạt, quả bơ, dầu ô liu hoặc các nguồn protein như trứng, thịt gà, đậu lăng và cá. Các thực phẩm giàu protein đặc biệt quan trọng để duy trì khối lượng cơ thể.
Các hỗn hợp chất lỏng như sữa lắc, sinh tố, nước trái cây hoặc súp nên sử dụng khi bạn không muốn ăn thức ăn đặc.
Thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, hạt lanh, các loại đậu, rau và trái cây để điều trị bệnh nhân bị táo bón.
Ngoài ra các thực phẩm có chứa một số hợp chất phytochemical có thể giúp cho cơ thể chống lại bệnh ung thư, các hoá chất này có nhiều trong các thực phẩm nguồn gốc từ thực vật. Tuy nhiên các hợp chất này có thể giảm nguy cơ hoặc tái phát ung thư nhưng cần phải nghiên cứu thêm để xác định chính xác tác động của chúng.

Ung thư vú kiêng gì?

Khi người bệnh cảm thấy ốm yếu do các tác dụng phụ có liên quan đến việc điều trị, bạn chỉ nên dung nạp vào cơ thể các loại thực phẩm cụ thế. Khi đã khỏe hơn bạn mới nên tuân theo một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng với các loại thực phẩm toàn phần như trái cây, rau, protein từ thịt gà, các, chất xơ từ đậu, chất béo từ bơ, dầu ô liu và các loại hạt.

Bạn nên tránh hoặc giảm thiểu tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống bao gồm:

Rượu bia: Bia và rượu có thể tương tác với các loại thuốc điều trị ung thư mà bạn đang sử dụng. Việc hạn chế sử dụng rượu có thể giảm gia tăng nguy cơ tái phát và tử vong đối với bệnh nhân ung thư vú.
Thức ăn nấu chưa chín: Bệnh nhân mắc ung thư vú có hệ miễn dịch khá yếu nên nguy cơ bị nhiễm trùng cũng rất cao. Cần tránh các thực phẩm sống như sushi, hàu trong quá trình điều trị bệnh. Cần phải nấu chín thịt, cá và gia cầm ở nhiệt độ an toàn trước khi ăn. Tránh các loại hạt sống và thực phẩm bị mốc hoặc hết hạn sử dụng hay các đồ ăn thừa để trong tủ lạnh lâu hơn 3 ngày.
Thịt đỏ và đã qua chế biến: rủi ro tử vong có liên quan đến chất lượng của chế độ ăn uống thấp hơn. Các loại thịt đỏ và thịt đã qua chế biến tương ứng với chất lượng chế độ ăn uống thấp hơn.
Đồ uống có đường: Người bệnh cần tiêu thụ ít đường để giúp duy trì cân nặng hợp lý.
Thực phẩm chế biến vào và ngũ cốc tinh chế: nghiên cứu tiềm năng 2018 cho thấy 10% người bệnh ăn thực phẩm chế biến quá kỹ làm tăng nguy cơ ung thư vú.

Ăn kiêng cho bệnh nhân ung thư vú

Các nghiên cứu cho thấy rằng, với một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, thịt gia cầm và các sản phẩm từ sữa ít béo có thể đem lại tác động tích cực đến sự sống còn của bệnh ung thư. Nếu sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường hoặc qua chiên rán có thể gây ra các tác động tiêu cực.

Dưới đây là các chế độ ăn kiêng chúng tôi mang đến cho bạn:

Chế độ ăn Keto

Đây là một kế hoạch ăn uống có hàm lượng chất béo ít cao, ít carbohydrate đã trở nên phổ biến hơn gần đây. Người bệnh cần cắt giảm lượng carbohydrate để đưa cơ thể vào trạng thái ketosis đốt cháy chất béo dự trữ để lấy năng lượng.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn ketogenic có triển vọng đối với một số loại ung thư nhưng nó vẫn chưa được chứng minh là có thể điều trị ung thư vú. Phương pháp này có thể làm thay đổi sự cân bằng hoá học trong cơ thể người bệnh và gây ra các rủi ro.

Chế độ ăn dựa trên thực vật

Chế độ ăn dựa trên thực vật chủ yếu là việc nạp vào cơ thể các loại thực phẩm như trái cây, rau, ngũ cốc, các loại đậu, quả hạch và hạt. Giống như chế độ ăn chay hoặc thuần chay, nhiều người theo chế độ ăn dựa trên thực vật nhưng vẫn ăn các thực phẩm từ động vật, tuy nhiên có sự hạn chế việc ăn các thực phẩm động vật.

Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ[1] khuyên bạn nên tuân theo một chế độ ăn uống dựa trên thực vật để ngăn ngừa ung thư. Nghiên cứu cho thấy những người sống sót sau ung thư có thể được hưởng lợi từ chế độ thuần chay này.

Chế độ ăn này sẽ cho phép bạn nhận được chất xơ, vitamin, khoáng chất và các chất phytochemical từ thực phẩm thực vật, đồng thời nhận được protein và chất dinh dưỡng từ các sản phẩm động vật.

Bạn nên có sự cân bằng lành mạnh giữa các chất dinh dưỡng, protein, calo và chất béo lành mạnh. Không nên kiêng quá mức, hỏi ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo chế độ ăn của bạn là phù hợp và an toàn.

Chế độ Địa Trung Hải

Chế độ Địa Trung Hải ưu tiên bổ sung nhiều loại trái cây, rau quả và các loại ngũ cốc, hạch và hạt. Chế độ này bao gồm cả dầu ô liu, đậu, sữa và protein từ thịt gà, trứng và cá nhưng với số lượng ít hơn.

Các thực phẩm của chế độ này có xu hướng chưa qua chế biến, hạn chế uống rượu bia, giảm đường, muối và chất béo bão hoà, không ăn nhiều thịt đã qua chế biến.

Tuân thủ chế độ Địa Trung Hải làm giảm nguy cơ ung thư vú và ảnh hưởng tích cực đến tỷ lệ tử vong do ung thư vú. Chế độ ăn uống này giúp cải thiện chất lượng ngủ, giảm đau và tăng cường sức khoẻ tổng thể của người bệnh.

Lưu ý trong chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vú

Lập kế hoạch ăn uống để giúp chế độ ăn uống của bạn trở lên lành mạnh và dễ dàng hơn.

Thu nhỏ kích thước bữa ăn: Các triệu chứng như buồn nôn, đầy bụng, táo bón khiến cho người bệnh cảm thấy khó khăn trong việc ăn uống. Vì vậy để có được lượng calo cần thiết cần phải chia nhỏ bữa ăn thành năm đến sáu lần mỗi ngày, bổ sung đồ ăn nhẹ như trứng luộc, sữa chưa hay quả mọng và bơ đậu phộng.
Gặp gỡ chuyên gia dinh dưỡng: Chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn thiết kế một kế hoạch ăn uống lành mạnh với đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Bạn sẽ được họ hướng dẫn cách để kiểm soát các tác dụng phụ trong điều trị ung thư để ăn uống cân bằng hơn.
Sử dụng các đồ dùng khác nhau: Hoá trị có thể để lại mùi vị khó chịu trong miệng khiến cho đồ ăn có mùi vị khác lạ. Một số loại thực phẩm như thịt có thể có vị của kim loại. Để cải thiện hương vị của thức ăn cần tránh các dụng cụ nấu ăn và dụng cụ đựng thức ăn bằng kim loại. Thay vào đó bạn hãy sử dụng dao kéo bằng nhựa và nấu ăn bằng nồi hoặc chảo bằng thuỷ tinh.
Bổ sung nhiều chất lỏng hơn: Nếu miệng của bạn quá đau để nhai thức ăn rắn, hãy lấy dinh dưỡng từ các chất lỏng như sinh tố hoặc đồ dinh dưỡng. Uống ít nhất từ 8-12 cốc nước mỗi ngày. Khi điều trị, một số chất lỏng có thể được sử dụng như nước trái cây, sữa và nước dùng ít natri. Hạn chế cafein và cần bổ sung nhiều thức ăn có độ ẩm như trái cây.

Tự nấu ăn

Tự nấu ăn giúp bạn kiểm soát được bữa ăn của mình và tránh được những thực phẩm có hại cho sức khỏe. Lên kế hoạch và chuẩn bị một bữa ăn lành mạnh giúp cải thiện đáng kể vị giác và cảm giác thèm ăn của bạn. Một số công thức của các chuyên gia dinh dưỡng dành cho bạn gồm:

Cuốn sách nhỏ của Viện Ung thư Quốc gia bao gồm các công thức chế biến thức ăn nhẹ, thức ăn lỏng như sữa lắc, thức ăn ít hoặc nhiều chất xơ, những lời khuyên về cách bổ sung protein và calo khi ăn khó.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đề nghị một cơ sở dữ liệu các công thức nấu ăn được chia thành các món ăn phụ và món khai vị, món chính và món tráng miệng.

Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ có nhiều công thức nấu ăn được chia theo nhóm: món khai vị, đồ uống, salad, món ăn kèm, món chay, ngũ cốc nguyên hạt.

Ngoài ra, bạn có thể đọc: Sách nấu ăn cho bệnh ung thư vú với hơn 100 công thức dễ dàng để nuôi dưỡng và tăng cường sức khoẻ sau điều trị.

Kết luận

Có thể thấy, dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vú vô cùng quan trọng. Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe người bệnh. Làm cho bạn cảm thấy tốt lên nhanh hơn, tăng cường hệ thống miễn dịch và giúp cho cơ thể bạn luôn khỏe mạnh.

Nếu bạn cân nhắc thử một chế độ ăn kiêng mới hoặc gặp phải khó khăn trong việc tuân thủ kế hoạch ăn uống lành mạnh, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng của mình để nhận được sự tư vấn tốt nhất.

CHEK Genomics là công ty chẩn đoán phân tử đi đầu trong lĩnh vực xét nghiệm gen và tư vấn di truyền. Các dịch vụ tại Chek như: Xét nghiệm ung thư giai đoạn muộn, xét nghiệm sinh thiết lỏng Guardant360, tầm soát ung thư di truyền, sàng lọc sơ sinh, sàng lọc trước sinh không xâm lấn NIPS,…Liên hệ để được tư vấn chi tiết.