Ung thư vú di căn hay ung thư vú giai đoạn cuối, giai đoạn 4 là khi các tế bào ung thư đã di căn đến các cơ quan khác xa nó. Các trường hợp di căn phổ biến nhất của ung thư vú là ở gan, xương, phổi và não. Các tế bào ung thư có thể tách khỏi khối u bạn đầu và di chuyển đến các bộ phận khác qua con đường là mạch máu và hạch bạch huyết.
Ung thư vú di căn là gì?
Ung thư vú là một căn bệnh ác tính gây tử vong cao ở phụ nữ. Đa số bắt nguồn từ các ống dẫn sữa, phần nhỏ phát triển ở túi sữa hoặc tiểu thuỳ. Ung thư vú có thể di căn vào xương hoặc các bộ phận khác nếu phát hiện và điều trị muộn.
Ung thư vú di căn được xem là giai đoạn cuối của bệnh ung thư vú. Lúc này các tế bào ung thư đã lan rộng và di căn đến cơ quan khác của người bệnh như di căn đến xương, não, phổi hay gan. Người mắc ung thư vú di căn sẽ được chỉ định điều trị toàn thân tích cực, phương pháp này phổ biến với bệnh nhân đang điều trị ung thư vú di căn.
Các triệu chứng và cách chẩn đoán ung thư vú di căn
Ung thư vú thứ phát có thể xuất hiện trong một phần của cơ thể chỉ vài tháng hoặc nhiều năm sau khi bệnh nhân ung thư được chẩn đoán và điều trị. Với gần 30% phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư vú giai đoạn đầu có khả năng phát triển thành di căn.
Một số người mắc ung thư vú di căn ngay khi họ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú lần đầu tiên. Bởi ở giai đoạn khư trú, những bệnh nhân ung thư vú không được phát hiện từ sớm.
Khi khối u di căn tại một bộ phận khác trong cơ thể có nguồn gốc bắt nguồn từ các tế bào ung thư vú sẽ làm cho người bệnh cảm thấy tức giận, căng thẳng, sợ hãi và chán nản. Một số bệnh nhân có suy nghĩ nghi ngờ các phương pháp điều trị trước đó của mình và trách móc bác sĩ điều trị cho họ. Vì vậy đối với các bệnh nhân mắc ung thư vú cần phải có một tinh thần tốt để điều trị ung thư vú.
Các triệu chứng và cách chẩn đoán ung thư vú di căn:
Ung thư vú di căn xương
Triệu chứng
Triệu chứng phổ biến của ung thư vú di căn xương đó là những cơn đau mới đột ngột và đáng chú ý. Ung thư vú có thể di căn đến bất kỳ vị trí xương nào trên cơ thể, nhưng chủ yếu là lan đến các xương sườn, cột sống, xương dài ở cánh tay và chân, xương chậu.
Người mắc ung thư vú di căn xương sẽ cảm thấy đau đột ngột, không thể di chuyển được. Dấu hiệu này rất có thể là biểu hiện của gãy xương, đau ở lưng hoặc cổ. Người bệnh sẽ cảm thấy tê hoặc yếu ở một khu vực của cơ thể, khó tiểu tiện và đại tiện. Hiện tượng này xảy ra có thể là do sự chèn ép tủy sống, trong đó một đốt sống bị gãy sẽ đè lên các dây thần kinh ở trong tủy sống, gây mất kiểm soát các chức năng khác nhau của cơ thể.
Người bệnh còn có thể cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn, suy nhược cơ thể, chán ăn và mất nước. Nguyên nhân là do mức canxi rất cao trong máu vì gãy xương gây ra.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán được ung thư vú di căn xương người bệnh thường được yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm hình ảnh. Các xét nghiệm bao gồm xạ hình xương, chụp CT, MRI, chụp X-quang. Ngoài ra bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân xét nghiệm máu để kiểm tra chính xác nồng độ canxi và kiềm phosphatase cao.
trong số các trường hợp, sinh thiết là cần thiết để xác định chẩn đoán với sự giúp sức của CT scan để đưa một cây kim nhỏ vào khu vực nghi ngờ và lấy mẫu mô kiểm tra tại phòng thí nghiệm. Nếu phát hiện ung thư vú di căn cần kiểm tra thông tin về thụ thể hormone và HER2 và ung thư vú nguyên phát.
Ung thư vú di căn phổi
Triệu chứng
Triệu chứng của ung thư vú di căn phổi hầu như không có, nếu có cũng chỉ có các dấu hiệu như khó thở, đau, thở khò khè, ho dai dẳng, ra máu và chất nhầy. Các dấu hiệu này rất khó để phân biệt sự khác biệt của chúng với các triệu chứng của bệnh cảm thông thường hoặc hô hấp trên vào mùa lạnh và cúm.
Cũng có thể người bệnh đã có tiền sử về hô hấp. Nếu thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào tồn tại trong cơ thể từ 1 – 2 tuần thì nên được kiểm tra.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán cho bệnh nhân ung thư vú di căn phổi có thể xét nghiệm hình ảnh như chụp CT ngược hoặc chụp cắt lớp phát xạ PET/CT.
Cần phân biệt khối u nguyên phát và thứ phát để có phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả nhất đối với từng bệnh nhân. Các xét nghiệm như:
- Kiểm tra mẫu đờm của bệnh nhân dưới kính hiển vi.
- Nội soi phế quản để kiểm tra và lấy mẫu bất kỳ ở khu vực nghi ngờ.
- Sinh thiết xuyên thành ngực bằng cách đưa kim xuyên qua thành ngực và vào phổi để tiến hành lấy ra một mẫu mô nhỏ.
- Phẫu thuật được thực hiện để loại bỏ các khu vực nghi ngờ.
Ung thư vú di căn não
Triệu chứng
Các triệu chứng của ung thư não như đau đầu, co giật, giảm trí nhớ thay đổi giác quan được điều khiển bằng não như nhìn mờ, chóng mặt, chóng mặt; thay đổi tâm trạng, tính cách, đột quỵ não, cung cấp máu cho não bị cắt đứt, các triệu chứng có thể bao gồm suy yếu hoặc tê đột ngột một bên người, đau đầu, thay đổi thị lực, chóng mặt,..
Chẩn đoán
Nếu nghi ngờ ung thư não, bệnh nhân sẽ được yêu cầu thực hiện chụp MRI về não kết hợp tiêm chất tương phản giúp cho hình ảnh rõ ràng hơn. MRI có thể xác định được liệu một phát hiện bất thường trong não có phải là ung thư vú di căn hay không. Trong trường hợp khó nhận biết, sinh thiết sẽ được thực hiện để xác nhận chính xác chẩn đoán.
Mẫu sinh thiết được lấy bằng cách phẫu thuật khoan một lỗ nhỏ xuyên qua hộp sọ, bác sĩ sử dụng một cây kim hẹp và rỗng để lấy mẫu não tổn thương. Các hướng dẫn hình ảnh sẽ giúp việc đưa kim lấy mẫu vào đúng vị trí cần thực hiện. Mẫu sau khi lấy sẽ được gửi đến nhà nghiên cứu mô bệnh học để xét nghiệm chính xác.
Ung thư vú di căn gan
Triệu chứng
Khi ung thư vú di căn gan thường không gây ra triệu chứng, nếu có người bệnh sẽ cảm thấy đau, khó chịu ở hạ sườn phải, mệt mỏi và yếu, sốt, giảm cân và chán ăn, một số tình trạng như sưng ở chân hoặc vàng da mắt cũng xuất hiện.
Chẩn đoán
Ngoài việc xét nghiệm chức năng gan còn sử dụng các xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán di căn. Bao gồm chụp MRI, CT scan, siêu âm, PET. Bệnh nhân có thể được đề nghị lấy một mẫu của khu vực nghi ngờ để kiểm tra dưới kính hiển vi cà chẩn đoán qua hình ảnh để có được hình ảnh xâm lấn chính xác.
Sử dụng một cây kim nhỏ xuyên qua thành bụng vào gan để lấy mẫu mô hoặc nội soi sinh thiết để lấy mẫu. Các mẫu sau đó được xét nghiệm và chẩn đoán di căn, đồng thời giúp xác định thêm thông tin về thể HER2 và thụ thể hormone.
Các vị trí ung thư vú di căn phổ biến
Các vị trí mà ung thư vú di căn phổ biến có thể kể đến:
- Di căn hạch bạch huyết: nơi đầu tiên mà ung thư vú di căn là các hạch bạch huyết dưới cánh tay, bên trong vú và gần xương đòn của cơ thể.
- Di căn xương: ung thư vú có thể di căn đến bất kỳ loại xương nào trên cơ thể người bệnh, bao gồm xương cột sống, xương cánh tay và chân, làm cho chúng có thể bị yếu và gãy, gây chèn ép lên các dây thần kinh.
- Di căn gan: Ung thư vú di căn đến gan có thể khiến người bệnh đau bụng không dứt, đầy hơi, khó tiêu, ăn không ngon miệng và dễ sụt cân. Ngoài ra còn xuất hiện tình trạng da và lòng trắng mắt chuyển vàng do gan hoạt động không tốt.
- Di căn phổi: Ung thư vú di căn phổi hoặc đến khoảng trống giữa phổi và thành ngực làm cho chất lỏng tích tụ xung quanh phổi – tràn dịch màng phổi. Bệnh nhân sẽ cảm thấy khó thở, ho khan và đau ngực.
- Di căn não: Khi các tế bào ung thư di căn não sẽ gây ra những cơn đau đầu khiến bệnh nhân mất thăng bằng và dễ bị té ngã. Người bệnh có thể bị tê hoặc yếu ở một bộ phận trên cơ thể, tính cách, hành vi bị thay đổi, có thể bị co giật.
Điều trị ung thư vú di căn
Bệnh nhân sau khi được chẩn đoán ung thư vú di căn cần tìm hiểu đầy đủ các thông tin điều trị và đưa ra quyết định cuối cùng. Một số phương pháp điều trị ung thư vú di căn là:
- Phẫu thuật: Với bệnh nhân ung thư vú di căn, bác sĩ điều trị đôi khi sẽ đề nghị họ phẫu thuật để ngăn ngừa gãy xương hoặc nút mạch khối ung thư di căn trong gan.
- Hoá trị: Là phương pháp quan trọng được sử dụng trong điều trị ung thư vú di căn, làm ằmn ngừa sự phát triển và tiêu diệt các tế bào ung thư nhiều nhất có thể.
- Xạ trị: Nếu bệnh nhân có các triệu chứng vì giảm đau hay kiểm soát ung thư ở một khu vực cụ thể sẽ được các bác sĩ đề nghị sử dụng phương pháp xạ trị.
- Liệu pháp nội tiết: Phương pháp sử dụng thuốc trị liệu nội tiết tố được sử dụng với mục đích làm thu nhỏ hoặc làm chậm sự phát triển của ung thư vú di căn dương tính với thụ thể hormone.
- Liệu pháp nhắm đích: Các liệu pháp này nhắm vào các đặc điểm cụ thể của các tế bào ung thư di căn. Nhắm bào các protein cho phép các tế bào ung thư phát triển một cách nhanh chóng, mất kiểm soát.
Khám sàng lọc ung thư vú và kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để giúp bạn phát hiện sớm ung thư vú di căn. Tăng hiểu biết của bản thân về các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh để kịp thời xét nghiệm và chẩn đoán bệnh.
Tầm soát ung thư định kỳ cũng là một cách giúp phát hiện sớm dấu hiệu ung thư trên cơ thể bạn. Ngoài Tầm soát ung thư di truyền, CHEK Genomics còn cung cấp nhiều dịch vụ xét nghiệm khác như Xét nghiệm sinh thiết lỏng Guardant360, xét nghiệm ung thư giai đoạn muộn, sàng lọc trước sinh không xâm lấn, sàng lọc sơ sinh,…Liên hệ ngay với Chek để được tư vấn cụ thể.
