Rất nhiều người thắc mắc là nên ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày? Cơ thể sẽ xử lý thức ăn như thế nào sau phẫu thuật? Và nếu đang trong quá trình giảm cân thì nên ăn uống như nào? Cùng Chek Genomics đi tìm lời giải trong bài viết dưới đây.
Ung thư dạ dày là một loại ung thư phổ biến nhưng cũng rất nguy hiểm. Tuy nhiên, hiện nay đã có những phương pháp khoa học tiên tiến, hiện đại có khả năng chữa khỏi bệnh, giúp kéo dài thời gian sống của bệnh nhân. Phương pháp phẫu thuật được nhiều người sử dụng do nó có tính hiệu quả cao nhất, phù hợp với nhiều đối tượng. Chăm sóc bệnh nhân hậu phẫu cũng là mối quan tâm chung của nhiều người. Chế độ ăn uống cũng là điều cần lưu ý.
Sau phẫu thuật dạ dày, cơ thể sẽ xử lý thức ăn như thế nào?
Dạ dày có chức năng chuyển hóa thức ăn thành năng lượng để nuôi dưỡng cơ thể người. Thông thường, dạ dày của chúng ta sẽ giữ thức ăn và bắt đầu quá trình tiêu hóa. Quá trình được miêu tả như sau: thức ăn sẽ đi từ dạ dày đến tá tràng – phần đầu tiên của ruột non của chúng ta. Nếu quá trình này không diễn ra, thức ăn cũng không được tiêu hóa.
Sau phẫu thuật ung thư dạ dày, có thể van kiểm soát thức ăn sẽ không hoạt động như bình thường. Có thể diễn ra tình huống chính là van kiểm soát cách thức ăn đi ra khỏi dạ dày vào ruột non của chúng ta bị loại bỏ, thức ăn sẽ đi qua hệ thống của bạn nhanh hơn và bạn sẽ không hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng như trước. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bạn, bạn sẽ mất nhiều thời gian hơn để hồi phục.
Kể cả khi hồi phục, quá trình chuyển hóa thức ăn của dạ dày cũng có những thay đổi. Khi bạn hồi phục, có thể bạn sẽ thấy rằng dạ dày nhỏ hơn, tuy nhiên điều này không có nghĩa là bạn sẽ cảm thấy no nhanh hơn. Cơ thể của bạn có thể xử lý một số loại thực phẩm khác nhau trong những thời gian khác nhau, sau đó mới biến thành năng lượng để nuôi sống cơ thể người.
Một ví dụ để cho thấy sự thay đổi khi ta hấp thụ thức ăn chính là đường. Sau phẫu thuật, nó có thể gây ra một thứ gọi là hội chứng dumping (dumping syndrome)[1], trong đó lượng nước dư thừa được hút vào dạ dày hoặc ruột non của bạn và thức ăn sẽ nhanh chóng đi qua hệ thống tiêu hóa của bạn. Các triệu chứng bao gồm chuột rút và tiêu chảy.
Những triệu chứng này có thể sẽ xuất hiện trong vòng 20 phút sau khi ăn. Những người không dung nạp đường sữa trước khi phẫu thuật có thể trở nên như vậy. Chất béo cũng có thể khó tiêu hóa hơn. Điều này khiến chúng ta cần phải lưu ý, cẩn trọng trước khi đưa ra quyết định ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày. Và danh sách thực đơn nên có sự tham khảo từ các chuyên gia y tế.
Người bệnh nên ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày?
Bệnh nhân nên có những thông tin khái quát về bệnh để hiểu hơn về tình trạng của mình, cũng như có thể đưa ra những quyết định điều trị phù hợp nhất. Ung thư dạ dày diễn ra nếu tình trạng các tế bào trong dạ dày phát triển bất thường, mất kiểm soát dẫn đến hình thành các khối u.
Khi bước vào giai đoạn nguy hiểm, tiến triển nặng hơn, có thể những khối u ác tính ấy sẽ di căn, phát tán sang những mô tế bào xung quanh hoặc các cơ quan khác trong cơ thể. Đây là lúc bệnh đã diễn biến nặng, tệ nhất chính là gây tử vong.
Ung thư dạ dày được phát hiện đa số tại các nước Đông Á. Nguyên nhân dẫn đến bệnh có nhiều, nhưng ngay từ thói quen ăn uống, sinh hoạt cũng có thể dẫn tới căn bệnh nguy hiểm này.
Vì thế, tất cả chúng ta đều nên xây dựng kế hoạch ăn uống, tập luyện một cách khỏe mạnh và an toàn. Dưới đây là những lưu ý ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày, tuy nhiên nó cũng phù hợp để ta thực hiện hằng ngày. Bạn có thể thay đổi những thói quen ăn uống ngay từ những điều nhỏ như:
- Thay vì ăn ba bữa một ngày, hãy chia thức ăn của mình thành nhiều bữa ăn nhỏ hơn và ăn thành nhiều bữa trong ngày
- Nhai kỹ thức ăn và ăn chậm, thói quen này tốt đối với cả người thường và người bệnh. Nhai chậm giúp dạ dày bạn giảm bớt chức năng co bóp và có thể tiêu hóa thức ăn một cách tốt nhất, có thể hấp thụ tối đa chất dinh dưỡng.
- Uống nhiều nước (ít nhất là từ 8 ly một ngày, đủ 2 lít nước), nhưng cố gắng không uống quá nhiều trong hoặc xung quanh bữa ăn. Bạn nên cắt bỏ đồ uống có ga như soda bởi chúng có độ axit cao khiến cho tình trạng bệnh diễn ra tệ hơn
- Khi cơ thể đã thích nghi bình thường, hãy thêm đường, chất béo và sữa trở lại từ từ. Những điều này có thể gây ra các vấn đề mà bạn không gặp phải trước khi phẫu thuật. Do đó hãy để cơ thể thích ứng từ từ rồi tăng dần liều lượng.
- Không ăn nhiều chất xơ bởi nó có thể khiến bạn đầy bụng và khó chịu.
- Cố gắng hạn chế cafein và tránh uống rượu. Đây đều là những chất không tốt cho sức khỏe nói chung, đặc biệt là khi bạn bị dạ dày.
- Hãy có cho mình một cuốn sổ ghi chép riêng, để xác định đâu là thực phẩm bạn nên ăn và đâu là những điều bạn cần lưu ý. Khi ăn, nếu thấy có dấu hiệu lạ trên cơ thể hãy ghi chép lại và chú ý cho lần sau.
- Tập trung vào các loại thực phẩm có hàm lượng calo cao, giàu chất dinh dưỡng và ít đường.
Những lưu ý này đều cần thiết với tất cả chúng ta. Đặc biệt sau khi phẫu thuật dạ dày bệnh nhân càng cần cẩn trọng hơn. Do dạ dày là cơ quan chuyển hóa thức ăn nên trước khi nạp thức ăn vào cơ thể, cần chọn lọc kỹ lưỡng và đảm bảo rằng bạn sẽ không gặp những vấn đề gì về sức khỏe khi ăn chúng.
Để đưa ra câu trả lời cho vấn đề ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày bạn nên có sự tham khảo, tư vấn từ các bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng.
Nếu bạn đang giảm cân thì sao?
Nhiều bệnh nhân lo lắng khi mình đang giảm cân thì nên sử dụng chế độ ăn uống thế nào cho hợp lý, không hại sức khỏe mà cân nặng vẫn có thể kiểm soát. Nếu bạn đang giảm cân hoặc lo lắng rằng mình chưa có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lúc này điều bạn cần làm chính là bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Đặc biệt nếu như bạn đã cắt bỏ dạ dày, mọi loại thực phẩm và chế độ ăn uống đều nên có sự tham khảo của các bác sĩ. Bởi lúc này cơ thể bạn đang ở trạng thái cần sự chăm sóc đặc biệt và phù hợp. Bạn cần chú ý rằng:
- Nếu toàn bộ dạ dày của bạn đã bị cắt bỏ, có thể bạn sẽ cần tiêm vitamin B12 thường xuyên.
- Nhưng nếu bạn chỉ cắt bỏ một phần của nó, hãy chọn thực phẩm giàu chất sắt, canxi, vitamin C và vitamin D.
- Có thể sử dụng phương pháp xét nghiệm máu có thể giúp bạn và bác sĩ biết liệu chế độ dinh dưỡng của bạn có phù hợp hay không.
Nếu bác sĩ của bạn nói rằng bạn cần nạp nhiều calo hơn, hãy thay đổi khẩu phần ăn. Như đã nhắc đến trước đó, bạn nên chú ý những thay đổi của cơ thể khi nạp đường, chất béo vào. Bởi mỗi bệnh nhân lại có mức hợp tác khác nhau khi chuyển hóa đường và chất béo
- Khi giảm cân và vẫn muốn biết chế độ ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày thì bạn hãy thay thế (trao đổi) thực phẩm có hàm lượng calo thấp (để thay thế) bằng thực phẩm có hàm lượng calo cao.
- Chọn đồ uống như sô cô la nóng, sữa lắc và nước ép trái cây thay vì nước, trà hoặc soda dành cho người ăn kiêng.
- Cho heavy cream vào cà phê thay vì sữa.
- Thêm bơ, dầu, bơ thực vật, nước sốt, nước xốt salad, kem chua và bơ đậu phộng vào thức ăn khi có thể.
Đây đều là những lựa chọn ưu tiên dành cho những bệnh nhân vừa muốn giảm cân vừa muốn hồi phục bệnh sau phẫu thuật ung thư dạ dày.
Bên cạnh đó vẫn còn một số lưu ý bạn cần biết như:
- Có sẵn các lựa chọn ăn liền. Bạn có thể không có khả năng cũng như thời gian để nấu ăn ngay bây giờ. Ở nhà và nơi làm việc, hãy để những thực phẩm có hàm lượng calo cao gần đó, chẳng hạn như phô mai, các loại hạt, trái cây sấy khô hoặc đóng hộp.
- Đừng uống quá nhiều nước trong một lúc. Nếu bạn uống quá nhiều trong bữa ăn, bạn có thể không đối với lượng calo cần thiết. Thay vào đó, hãy cố gắng uống 30 phút trước hoặc sau bữa ăn.
- Hỏi bác sĩ về thức uống dinh dưỡng. Chúng có thể là một cách hay để tăng lượng calo bạn nạp vào. Lúc đầu, bạn có thể thấy rằng uống dễ hơn ăn. Vì thế, tùy vào phản ứng của cơ thể bạn có thể từ từ tiếp nhận đồ ăn và thực phẩm, thức uống.
Ung thư dạ dày là căn bệnh phổ biến có nguy cơ gia tăng số ca mắc theo từng năm. Tại Việt Nam con số ca mắc ung thư dạ dày lên đến 18.000 người một năm – con số rất đáng báo động. Bệnh có tỷ lệ sống càng cao nếu phát hiện càng sớm. Tỷ lệ sống 5 năm đối với ung thư dạ dày giai đoạn 1A khoảng 71%. Càng ở giai đoạn sau bệnh sẽ càng nguy hiểm hơn, tỷ lệ sống sót cũng thấp hơn.
Vì thế, nhiều người lựa chọn phương pháp phẫu thuật bởi nó là phương pháp hữu hiệu nhất, nhanh nhất để khỏi bệnh. Tuy nhiên, phẫu thuật ung thư dạ dày thường sẽ phải cắt bỏ dạ dày nên làm sao để chăm sóc hậu phẫu, ăn gì sau phẫu thuật là điều rất cần thiết.
Con người luôn cần dinh dưỡng để nuôi sống cơ thể. Dạ dày là cơ quan thực hiện chức năng như thế. Điều này càng cho thấy việc ăn gì sau phẫu thuật ung thư dạ dày là vô cùng quan trọng. Bệnh nhân cũng như người nhà bệnh nhân cần quan tâm đến một số lưu ý cũng như luôn tôn trọng ý kiến của y bác sĩ để bệnh nhân có thể hồi phục nhanh nhất.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, bệnh nhân cũng nên tham khảo những bài tập trị liệu, thể dục nhẹ nhàng giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục bệnh.
Đồng thời theo dõi thêm các kiến thức sức khỏe bổ ích khác từ Chek cập nhật hàng ngày bạn nhé.