Sinh thiết là xét nghiệm y khoa với độ chính xác cao và ngày càng phổ biến trong chẩn đoán y học hiện đại, đặc biệt là ung thư. Bởi loại xét nghiệm này có thể phân biệt tế bào thường và tế bào ung thư mà không gây đau đớn với tỷ lệ rủi ro thấp. Trong bài viết dưới đây, CHEK Genomics sẽ chia sẻ những thông tin cơ bản về sinh thiết mà bạn nên biết.
Tổng quan
Xét nghiệm sinh thiết là xét nghiệm y học được thực hiện bằng phương pháp phẫu thuật. Các mẫu mô và tế bào sau khi lấy ra được đặt dưới kính hiển vi và tiến hành phân tích hóa học. Qua đó, có thể đánh giá sự hiện diện hoặc mức độ của ung thư trên cơ thể con người.
So với những phương pháp khác, xét nghiệm sinh thiết là phương pháp đánh giá tình trạng bệnh có tỉ lệ chính xác cao nhất. Thông qua phương pháp này, bác sĩ có thể đánh giá toàn diện tình hình của người bệnh.
Các bệnh phẩm của mô được lấy ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là ở trên da và nội tạng. Mục đích của xét nghiệm sinh thiết là để kiểm tra những bất thường về sự thay đổi của cấu trúc tế bào hoặc chức năng của các cơ quan.
Những chẩn đoán này có thể kiểm tra chính xác mức độ tổn thương của cơ thể, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất cho mỗi bệnh nhân.
Sinh thiết có mấy loại?
Trong chẩn đoán ung thư, có 05 loại thường dùng nhất, đó là:
- Sinh thiết bấm dùng nhiều trong chẩn đoán các bệnh liên quan đến da.Trước khi lấy mẫu bệnh phẩm, bác sĩ sẽ giảm đau đớn bằng thuốc hoặc kem gây tê. Sau đó sử dụng dụng cụ chuyên khoa để bấm một lỗ nhỏ ở lớp trên cùng của da.
- Sinh thiết kim là xét nghiệm dùng để lấy mô trong cơ quan hoặc khối u dưới da. Thủ thuật này sử dụng ống kim dài đâm xuyên qua da vào các khối u bất thường. Để giảm bớt đau đớn, bác sĩ sẽ tiêm thuốc mê cho bệnh nhân.
- Sinh thiết nội soi dùng để tiếp cận mô từ bên trong cơ thể trong vòng 5-20 phút. Thông qua vết mổ nhỏ hoặc các bộ phận trên cơ thể (miệng, mũi, trực tràng và niệu đạo), bác sĩ sử dụng ống nội soi để thu thập mẫu bệnh phẩm.
- Sinh thiết tủy xương được chỉ định trong các trường hợp có nghi ngờ mắc bệnh lý ác tính về máu. Hoặc kiểm tra tế bào ung thư có di căn đến xương hay không.
- Sinh thiết cắt bỏ là thủ thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ khối u, thường thực hiện với khối u ở vú. Mẫu bệnh phẩm từ sinh thiết cắt bỏ được đem đi kiểm tra xem tế bào có bất thường hay không. Các y bác sĩ phải thực hiện gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân cho bệnh nhau để giảm đau hiệu quả.
Thông thường, bệnh nhân sẽ được gây mê một phần để sinh thiết, sau khi xong sẽ được về nhà ngay. Ngược lại đối với bệnh nhân gây mê toàn thân được chỉ định ở lại bệnh viện để theo dõi thêm.
Lấy sinh thiết có nguy hiểm không
Thông thường, phương pháp này không gây đau đớn cho bệnh nhân vì đã có sự can thiệp của thuốc tê. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh nhân có thể bị đau âm ỉ và phản sử dụng thuốc.
So với các phương pháp khác thì sinh thiết được xem là xét nghiệm an toàn, khả năng rủi ro thấp. Một số trường hợp hậu sinh thiết có nguy cơ bị nhiễm trùng nhỏ hoặc ảnh hướng tới cơ thể, bao gồm:
- Ảnh hưởng trực tiếp đến các cơ quan lân cận. Ví dụ sinh thiết có thể gây tổn thương ruột khi xét nghiệm ung thư đại trực tràng.
- Xét nghiệm sai vị trí gây chảy máu, buộc bác sĩ phải thực hiện sinh thiết ở vị trí khác.
Tỉ lệ gây biến chứng sau sinh thiết hiện nay chỉ ở mức 5%, vì vậy, nó được xem là thủ thuật phát hiện ung thư an toàn và chính xác nhất.
So sánh sinh thiết mô và sinh thiết lỏng
Sinh thiết mô là gì?
Đây là thủ thuật y khoa được tiến hành để lấy mảnh mô nhỏ trên cơ thể. Dưới kính hiển vi, bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh của cơ thể.
Sinh thiết lỏng là gì?
Sinh thiết lỏng hay sinh thiết chất lỏng là phương pháp xác định sự hiện diện của ung thư trong các tế bào mà không qua xâm lấn. Bác sĩ chỉ cần lấy 2 ống 10ml máu để thực hiện xét nghiệm tìm ra các tế bào khối u lưu hành trong máu, các loại nucleic axit khối u lưu hành trong máu, các đoạn DNA[1], RNA tồn tại trong máu.
Tham khảo Xét Nghiệm Sinh Thiết Lỏng Guardant360
Sự khác biệt giữa sinh thiết mô và sinh thiết lỏng
Nhìn chung, cả hai loại sinh thiết đều là phương pháp xét nghiệm hỗ trợ con người xác định bệnh một cách chính xác. Mức độ tìm đúng bệnh là hoàn toàn như nhau, đều an toàn và ít gây đau đớn cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, bản thân xét nghiệm sinh thiết mô mất nhiều thời gian và làm kéo dài quá trình điều trị bệnh hơn. Nó cũng có nhược điểm là bị hạn chế với một số loại thuốc và các công cụ chẩn đoán.
Với tính linh hoạt của mình, sinh thiết lỏng phù hợp với những đối tượng kiểm tra và theo dõi bệnh thường xuyên hay không có đủ sức khỏe để thực hiện sinh thiết mô. Đồng thời nhờ vào tốc độ, sự thuận tiện và ít gây đau đớn mà sinh thiết lỏng dễ dàng phát hiện bệnh trong thời gian đầu.
Kết
Tóm lại, xét nghiệm sinh thiết là phương pháp vô cùng quan trọng để xác định ung thư. Những chẩn đoán chính xác của phương pháp này tác động tích cực đến quá trình điều trị cho bệnh nhân ung thư. Ngoài ra, bạn phải quan sát những thay đổi trên cơ thể để phát hiện những nguy cơ tiềm ẩn của ung thư.
