Đối tượng nào Nên và không nên chích ngừa HPV?

Đối tượng nào nên và không nên chích ngừa HPV? Các tác dụng phụ có thể gặp phải là gì? Và nếu không chích ngừa thì khả năng lây nhiễm ung thư cổ tử cung có cao không? Cùng Chek Genomics tìm hiểu các thông tin này trong bài viết dưới đây.

Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ tư ở phụ nữ và hơn 95% ung thư cổ tử cung là do HPV lây truyền qua đường tình dục. Ngăn chặn sự phát triển của ung thư cổ tử cung bằng cách tăng khả năng tiếp cận với vắc-xin hiệu quả là một bước rất quan trọng trong việc giảm bớt bệnh tật và tử vong không cần thiết.

Hầu hết các bệnh ung thư cổ tử cung có liên quan đến papillomavirus ở người, một bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tiêm chủng rộng rãi với vắc-xin HPV có thể làm giảm tác động của ung thư cổ tử cung và các bệnh ung thư khác do HPV gây ra trên toàn thế giới. Đây là những gì bạn cần biết về vắc-xin HPV.

Vắc-xin HPV ở người là gì?

Virus HPV là một loại virus gây u nhú ở người với tên khoa học là Human Papilloma Virus[1]. HPV có hơn 100 type nhưng có khả năng gây ung thư cao chỉ chiếm một số ít virus. Những người nhiễm virus HPV không có nghĩa là tất cả họ đều mắc ung thư cổ  tử cung, nhưng có tới hơn 95% các trường hợp bệnh nhân mắc ung thư cổ tử cung có nguyên nhân xuất phát từ virus HPV.

Vậy virus HPV lây lan như thế nào? HPV lây lan từ người này sang người khác bằng việc tiếp xúc với da, quan hệ tình dục với người mắc bệnh. Tỷ lệ lây nhiễm HPV giữa nam và nữ là 40% qua đường quan hệ tình dục. Đối với phụ nữ, nguy cơ nhiễm HPV là 25% trong 10 năm đầu giao hợp, còn trong cả cuộc đời có thể lên đến 80%. Virus HPV không lây nhiễm qua việc ngồi lên bồn cầu hoặc chạm vào tay nắm cửa ở những nơi có người mắc bệnh.

Vắc-xin này có thể ngăn ngừa hầu hết các trường hợp ung thư cổ tử cung nếu vắc-xin được tiêm trước khi trẻ em gái hoặc phụ nữ tiếp xúc với vi-rút. Vắc-xin này cũng có thể ngăn ngừa ung thư âm đạo và âm hộ phòng 2 type 16,18. Ngoài ra, vắc-xin có thể ngăn ngừa mụn cóc sinh dục  2 type 6,11, ung thư hậu môn và ung thư miệng, họng, đầu và cổ ở phụ nữ và nam giới.

Về lý thuyết, tiêm vắc-xin cho bé trai chống lại các loại HPV liên quan đến ung thư cổ tử cung cũng có thể giúp bảo vệ các bé gái khỏi virus bằng cách có thể giảm lây truyền.

Đối tượng nào nên và không nên chích ngừa HPV

Thuốc chủng ngừa HPV dành cho ai và khi nào nên tiêm?

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến cáo rằng vắc-xin HPV nên được tiêm cho bé gái và bé trai trong độ tuổi từ 11 đến 12. Nó có thể được đưa ra sớm nhất là 9 tuổi. Đó là lý tưởng cho các cô gái và trẻ em trai để nhận được vắc-xin trước khi họ có quan hệ tình dục và tiếp xúc với HPV. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêm vắc-xin ở độ tuổi trẻ không liên quan đến việc bắt đầu hoạt động tình dục sớm hơn.

Một khi ai đó bị nhiễm HPV, vắc-xin có thể không hiệu quả. Ngoài ra, đáp ứng với vắc-xin tốt hơn ở độ tuổi trẻ hơn so với ở độ tuổi lớn hơn.

CDC khuyến cáo rằng tất cả trẻ em 11 và 12 tuổi nên tiêm hai liều vắc-xin HPV cách nhau ít nhất sáu tháng. Thanh thiếu niên trẻ hơn 9 và 10 tuổi và thanh thiếu niên từ 13 đến 14 tuổi cũng có thể được tiêm chủng theo lịch trình hai liều. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng lịch trình hai liều có hiệu quả đối với trẻ em dưới 15 tuổi.

Thanh thiếu niên và thanh niên bắt đầu loạt vắc-xin muộn hơn, ở độ tuổi từ 15 đến 26, nên nhận được ba liều vắc-xin.

Tiêm phòng không được khuyến cáo cho tất cả mọi người trên 26 tuổi.

• Một số người lớn từ 27 đến 45 tuổi chưa được chủng ngừa có thể quyết định chủng ngừa HPV sau khi nói chuyện với bác sĩ về nguy cơ nhiễm trùng HPV mới và lợi ích có thể có của việc tiêm vắc-xin cho họ.
• Tiêm vắc-xin HPV trong độ tuổi này mang lại ít lợi ích hơn, bởi vì nhiều người trong độ tuổi này đã tiếp xúc với HPV.

Ai không nên chủng ngừa HPV?

Thuốc chủng ngừa HPV không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai hoặc những người bị bệnh vừa hoặc nặng. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ dị ứng nghiêm trọng nào, bao gồm dị ứng với nấm men hoặc latex. Ngoài ra, nếu bạn đã có phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin hoặc với liều vắc-xin trước đó, bạn không nên chủng ngừa.

Những trường hợp sau không nên tiêm vắc xin phòng ngừa HPV:

• Họ đã từng có phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin HPV, hoặc với liều vắc-xin HPV trước đó.
• Họ bị dị ứng với nấm men (Gardasil và Gardasil 9).
• Họ đang mang thai.

Vắc-xin HPV an toàn cho trẻ em bị bệnh nhẹ, như những trẻ bị sốt nhẹ dưới 101 độ, cảm lạnh, sổ mũi hoặc ho. Những người bị bệnh trung bình hoặc nặng nên đợi cho đến khi họ khỏe hơn.

Có cần xét nghiệm trước khi chích ngừa HPV không?

Đối với những chị em phụ nữ chưa quan hệ tình dục có thể chích ngừa HPV mà không cần làm thêm các xét nghiệm trước khi chích ngừa. Còn đối với những phụ nữ đã quan hệ, chúng tôi khuyên bạn nên đi khám phụ khoa để các bác sĩ tiến hành các xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung. Trước khi tiêm mọi người nên khám sức khỏe sàng lọc để đảm bảo an toàn tiêm chủng. 

Tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm ngừa HPV

Nhiều người tiêm vắc-xin HPV không có tác dụng phụ nào cả. Một số người báo cáo có tác dụng phụ rất nhẹ, như đau cánh tay từ mũi tiêm.

Các tác dụng phụ phổ biến nhất của vắc-xin HPV thường nhẹ và bao gồm:

• Cảm thấy đau, xuất hiện các vết đỏ hoặc sưng ở cánh tay nơi tiêm.
• Sốt.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu (ngất xỉu sau bất kỳ loại vắc-xin nào, kể cả vắc-xin HPV, phổ biến hơn ở thanh thiếu niên so với những người khác).
• Nhức đầu hoặc cảm thấy mệt mỏi.
• Buồn nôn.
• Đau cơ hoặc khớp. 

Để ngăn ngừa ngất xỉu và thương tích do ngất xỉu, thanh thiếu niên nên ngồi hoặc nằm trong khi tiêm chủng và trong 15 phút sau khi tiêm.

Rất hiếm khi, phản ứng dị ứng nghiêm trọng (phản vệ) có thể xảy ra sau khi tiêm chủng. Những người bị dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin không nên tiêm vắc-xin đó.

Nếu không tiêm vắc-xin, khả năng lây nhiễm ung thư cổ tử cung cao không?

Việc không tiêm phòng HPV sẽ khiến cho bạn dễ bị lây nhiễm nếu như gặp phải các tác động từ bên ngoài như:

• Quan hệ tình dục không sử dụng các biện pháp an toàn.
• Quan hệ với các bạn tình khác nhau.
• Có sự tiếp xúc trực tiếp với các vết thương hở của người mắc bệnh.
• Thường xuyên sử dụng thuốc lá, nhai thuốc lá khiến cho hệ miễn dịch bị suy yếu, mất đi khả năng miễn dịch.
• Người bị suy giảm hệ thống miễn dịch.
• Có chế độ ăn uống không lành mạnh, dinh dưỡng kém.

Tiêm vắc-xin HPV hoạt động rất tốt. Vắc-xin HPV có khả năng ngăn ngừa hơn 90% các bệnh ung thư do HPV.

• Kể từ khi tiêm vắc-xin HPV lần đầu tiên được khuyến cáo vào năm 2006, nhiễm trùng với các loại HPV gây ra hầu hết các bệnh ung thư HPV và mụn cóc sinh dục đã giảm 88% ở các cô gái tuổi teen và 81% ở phụ nữ trẻ trưởng thành.
• Ít thanh thiếu niên và thanh niên bị mụn cóc sinh dục.
• Tiêm vắc-xin HPV cũng đã làm giảm số trường hợp tiền ung thư cổ tử cung ở phụ nữ trẻ.
• Sự bảo vệ được cung cấp bởi vắc-xin HPV kéo dài rất lâu. Những người được chủng ngừa HPV được theo dõi trong ít nhất khoảng 12 năm và khả năng bảo vệ của họ chống lại HPV vẫn cao mà không có bằng chứng giảm theo thời gian.

Kết

Các nghiên cứu chỉ ra rằng vắc xin bảo vệ chống lại virus HPV trong ít nhất 10 năm. Vắc xin HPV không bảo vệ chống lại tất cả các loại HPV gây ung thư cổ tử cung nên dù bạn đã tiêm phòng HPV vẫn nên sàng lọc cổ tử cung thường xuyên cho đến năm 25 tuổi. 

Việc tối ưu hóa lịch trình HPV dự kiến sẽ cải thiện khả năng tiếp cận vắc-xin, mang đến cho các quốc gia cơ hội mở rộng số lượng trẻ em gái có thể được tiêm chủng và giảm bớt gánh nặng của việc theo dõi thường phức tạp và tốn kém cần thiết để hoàn thành loạt tiêm chủng.

Điều quan trọng là các quốc gia phải tăng cường các chương trình tiêm chủng HPV, đẩy nhanh việc thực hiện và đảo ngược sự suy giảm độ bao phủ.

Theo dõi Chek để nhận bản tin sức khỏe bổ ích hàng ngày bạn nhé.