Thuốc Cetuximab là một loại kháng thể đơn dòng, kích thích hệ thống miễn dịch để tiêu diệt các tế bào ung thư. Cetuximab đặc biệt được sử dụng trong điều trị bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Bệnh nhân cần nắm rõ các thông tin về thuốc để quá trình điều trị mang lại hiệu quả tốt nhất.
Thông tin và tác dụng của thuốc Cetuximab
Thông tin chung
Thuốc Cetuximab là loại thuốc dùng để điều trị ung thư, thuốc sẽ can thiệp vào sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư đang tồn tại trong cơ thể. Cetuximab là một loại kháng thể đơn dòng có tác động gắn kết vào mục tiêu cụ thể trên tế bào ung thư. Từ đó làm kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể người để tiêu diệt chúng.
Thông tin:
- Tên thuốc gốc: Cetuximab
- Loại thuốc: Thuốc chống ung thư và kháng thể đơn dòng.
- Dạng thuốc và hàng lượng thuốc: Thuốc có dạng dung dịch tiêm truyền 20ml, 100ml sử dụng một lần với nồng độ Erbitux 5mg/ml.
- Mã ATC: L01xC06.
Công dụng của thuốc Cetuximab
Cetuximab là loại kháng thể đơn dòng được tạo ra trong phòng thí nghiệm nhằm gắn vào các mục tiêu cụ thể trên các loại tế bào ung thư. Sau khi kháng thể đơn dòng này kích thích hệ thống miễn dịch bằng cách tấn công tế bào mà nó gắn kết sẽ giúp cho hệ thống miễn dịch tiến hành tiêu diệt tế bào ung thư.
Cetuximab được con người nghiên cứu và nhân tạo dựa trên một loại kháng thể tự nhiên ở người dùng để ức chế thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì, viết tắt là EGFR. EGFR là một loại protein có biểu hiện quá mức bình thường trong các bệnh ung thư và gây ức chế EGFR làm giảm sự phát triển của các tế bào ác tính. Đồng thời còn giúp giảm thiểu sản xuất các yếu tố khác gây di căn ung thư.
Thuốc Cetuximab được chỉ định trong điều trị các bệnh ung thư đầu, cổ, đại trực tràng. Đặc biệt là ung thư đại trực tràng, người bệnh cần phải xét nghiệm dương tính với đột biến KRAS, để kiểm tra tìm ra đột biến này trước khi bắt đầu điều trị bằng thuốc Cetuximab.
Thuốc cetuximab nên dùng và không nên dùng trong trường hợp nào?
Chỉ định của Cetuximab
Thuốc Cetuximab được chỉ định sử dụng trong các trường hợp điều trị cho bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng di căn thể RAS không đột biến và các các biểu hiện của thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì:
- Thuốc được kết hợp với hóa trị liệu dựa trên irinotecan.
- Thuốc được kết hợp với FOLFOX[1] bao gồm Irinotecan, Fluorouracil, Leucovorin.
- Đơn trị liệu dùng cho bệnh nhân thất bại với liệu pháp dựa trên Oxaliplatin và Irinotecan hoặc dùng cho những người không dung nạp với Irinotecan.
Thuốc được sử dụng trong điều trị dành cho những bệnh nhân mắc ung thư tế bào vảy ở đầu và ở cổ. Đối với bệnh này thuốc được chỉ định:
Thuốc được kết hợp với xạ trị đối với tình trạng bệnh tiến triển tại chỗ.
Cetuximab kết hợp với phác đồ hóa trị có Platinum khi bệnh bị tái phát hoặc di căn. Thuốc thường được dùng trong liệu pháp điều trị trúng đích khi bác sĩ căn cứ vào kết quả xét nghiệm ung thư giai đoạn muộn của bệnh nhân.
Chống chỉ định của Cetuximab
Cetuximab được chống chỉ định ở các bệnh nhân có những phản ứng mẫn cảm ở mức độ 3 hoặc mức độ 4. Chống chỉ định khi kết hợp Cetuximab với hóa trị liệu có oxaliplatin dành cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn RAS đột biến hoặc bệnh nhân chưa rõ tình trạng di căn RAS (RAS mCRC).
Trước khi bắt đầu điều trị phối hợp, bệnh nhân cần phải xem xét các chống chỉ định đối với các tác nhân hóa trị liệu goắc xạ trị được kết hợp cùng lúc.
Cách dùng
Thuốc Cetuximab được sản xuất để dùng bằng phương pháp truyền vào tĩnh mạch người bệnh với liều lượng phụ thuộc vào cân nặng của bệnh nhân. Tần suất truyền của thuốc Cetuximab tùy vào từng loại ung thư cũng như các phương pháp điều trị khác nhau mà mỗi bệnh nhân đang nhận.
Thuốc Cetuximab phải được quản lý dưới sự giám sát của các bác sĩ có kinh nghiệm trong việc sử dụng các sản phẩm thuốc chống ung thư. Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ trong quá trình truyền thuốc trong ít nhất là sau 1 giờ khi đã kết thúc truyền. Bệnh nhân phải đảm bảo được chuẩn bị sẵn sàng các thiết bị hồi sức.
Trước khi sử dụng liều thuốc đầu tiên của Cetuximab, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ điều trị chỉ định một số loại thuốc dùng kết hợp kháng histamine và corticosteroid ít nhất là 1 giờ trước khi dùng Cetuximab. Đồng thời bệnh nhân sẽ được dùng thuốc Diphenhydramine để ngăn ngừa tình trạng phản ứng truyền dịch.
Thời gian truyền thuốc Cetuximab theo khuyến cáo y tế là 120 phút. Đối với các liều truyền hàng tuần, thời gian truyền được khuyến cáo là 60 phút/lần. Tốc độ truyền không quá 10mg/phút. Với liều truyền Cetuximab đầu tiên, nên truyền chậm với tốc độ không quá 5mg/phút.
Tác dụng phụ có thể gặp phải
Tác dụng phụ trong phản ứng truyền dịch
Một số bệnh nhân có thể sẽ xuất hiện các phản ứng với thuốc Cetuximab ở liều đầu tiên. Các phản ứng này bao gồm các biểu hiện ớn lạnh, sốt cao, thở gấp, tức ngực khó thở, khàn giọng, ngứa ngáy hoặc huyết áp thấp. Bệnh nhân khi gặp phải những biểu hiện trên cần thông báo với nhân viên y tế ngay lập tức. Đa phần các bệnh nhân đều sẽ được bác sĩ cho dùng kết hợp với một số loại thuốc giúp ngăn ngừa những phản ứng trên. Sau đó tiếp tục được theo dõi ít nhất 1 giờ sau khi được truyền thuốc Cetuximab xong.
Gây ra các vấn đề tim mạch
Khi điều trị bằng thuốc Cetuximab, người bệnh có thể gặp các vấn đề về tim mạch như ngừng tim và nhồi máu cơ tim. Các bệnh nhân có tiền sử về bệnh mạch vành hoặc xạ trị đều là nhóm có nguy cơ cao gặp tác dụng phụ. Người bệnh gặp các dấu hiệu như đau ngực, khó thở, chóng mặt, ngất xỉu cần phải thông báo cho bác sĩ hoặc đưa đến phòng cấp cứu ngay lập tức.
Gây rối loạn điện giải
Sử dụng thuốc Cetuximab làm ảnh hưởng đến nồng độ bình thường của các chất điện giải như magie, canxi và kali. Tình trạng này có thể xảy ra ngay sai khi bệnh nhân đã hoàn thành điều trị. Bác sĩ điều trị sẽ theo dõi nồng độ các chất điện giải trong quá trình sử dụng thuốc với ít nhất 8 tuần sau khi đã hoàn thành điều trị.
Làm thay đổi về móng và da
Điều trị với thuốc Cetuximab có thể gây ra tác dụng phụ liên quan đến móng và da của người bệnh. Bệnh nhân có thể gặp các tình trạng như phát ban giống như các mụn trứng cá. Phát ban ở ngoài da có thể kèm theo đỏ, sưng, đóng vảy và khô da, kèm theo đau nhức. Tình trạng phát ban của người bệnh có thể tồi tệ nhất trong vài tuần đầu điều trị nhưng có thể tiếp tục diễn ra cho đến khi điều trị bằng Cetuximab.
Một số biện pháp quản lý da của bệnh nhân giúp giảm tình trạng về móng da như:
Sử dụng các loại kem dưỡng da, mềm da không có chứa cồn, 2 lần/ngày.
Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời để tránh các tình trạng phát ban do sử dụng kem chống nắng có chứa chỉ số SPF từ 30 trở lên. Khi ra ngoài cần đội mũ, đeo kính râm để bảo vệ đầu và mặt.
Tắm nước ấm, tránh tắm bằng nước lạnh.
Sử dụng các loại xà phòng, chất tẩy giặt, tạo hương không chứa cồn, thuốc nhuộm.
Uống nhiều nước và không chà xát gây tổn thương da.
Gây buồn nôn, nôn mửa
Bệnh nhân có thể gặp bác sĩ để nhận thuốc hoặc thay đổi chế độ ăn uống để hạn chế các tình trạng buồn nôn, nôn ói. Nói không với các thực phẩm có nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị hoặc có tính axit cao.
Gây đau nhức và yếu cơ hoặc yếu khớp
Bệnh nhân sẽ được bác sĩ điều trị giới thiệu các loại thuốc cũng như các chiến lược nhằm giảm thiểu các tình trạng đau do sử dụng thuốc Cetuximab.
Lưu ý khi sử dụng thuốc Cetuximab
Phụ nữ có thai chống chỉ định dùng thuốc Cetuximab vì thai nhi khi tiếp xúc với thuốc sẽ dẫn đến các dị tật bẩm sinh. Bệnh nhân đang sử dụng thuốc cũng không nên cho con bú cho đến khi đã sau 2 tháng điều trị cuối cùng.
Không nên dùng thêm liều để bù cho liều đã quên. Vì khi dùng thêm liều sẽ phải cân nhắc đến các tác dụng phụ do thuốc gây ra. Người bệnh cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn những thay đổi trong lịch dùng thuốc hoặc có cho mình một lịch trình mới để bù lại những điều đã quên do bỏ lỡ quá nhiều liều gần đây.
Nếu bạn sử dụng quá liều lượng của thuốc Cetuximab, bạn cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức hoặc cần liên hệ ngay với bác sĩ điều trị nếu nghi ngờ bản thân sử dụng quá liều. Đồng thời mang theo đơn thuốc Cetuximab và hộp thuốc đang sử dụng cho bác sĩ điều trị xem.
Lời kết
Trên đây là những thông tin cơ bản về thuốc Cetuximab mà CHEK Genomics đã giới thiệu đến bạn đọc. Người bệnh cần nắm chắc thông tin, đọc kỹ những hướng dẫn sử dụng và tham khảo bác sĩ chỉ định trước khi dùng. Trang bị cho mình một kiến thức thật tốt để không gặp phải những tác dụng phụ của thuốc không đáng có.
Nguồn:
https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a607041.html
