Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính là một rối loạn hiếm gặp, nó có tiến triển nhanh chóng mang lại hậu quả nghiêm trọng cho người mắc bệnh. Đa số người bệnh có thể phục hồi sau điều trị nhưng một số đó sẽ để lại các di chứng như yếu cơ, tê bì và mệt mỏi.

Vậy căn bệnh này là gì, triệu chứng và nguyên nhân bệnh như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp ngay qua bài viết về viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính dưới đây.

Mục lục nội dung:

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính là gì?

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính hay hội chứng Guillain-Barré là một bệnh tự miễn do tự thân cơ thể người bệnh sản xuất ra kháng thể chống lại cơ thể và chống lại cả các tế bào thần kinh cơ làm yếu cơ hoặc liệt cơ. Khi cơ thể sinh ra các kháng thể nhằm chống lại nguyên nhân nhiễm trùng đồng thời các kháng thể này tấn công ngược lại làm tổn thương Myelin, sợi trục của rễ và các dây thần kinh ngoại biên.

Bệnh nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây tử vong do suy hô hấp, sặc phổi do người bệnh bị rối loạn chức năng nuốt hoặc các rối loạn thần kinh thực vật nghiêm trọng.

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính là một bệnh hiếm gặp nhưng mọi lứa tuổi đều có thể mắc phải. Những triệu chứng đầu tiên của bệnh là yếu và ngứa ran ở tay và chân. Cảm giác này có thể sẽ nhanh chóng lan rộng và làm cho cơ thể bạn bị liệt toàn bộ.

Hội chứng Guillain-Barré là một trường hợp khẩn cấp y tế nếu như nó ở dạng nghiêm trọng nhất, những người mắc bệnh hầu hết đều phải nhập viện để điều trị.

Cách chữa trị cho viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính vẫn chưa được nghiên cứu ra, nhưng có một số phương pháp có thể làm giảm nhẹ các triệu chứng và giảm thời gian mắc bệnh cho bệnh nhân. Hầu hết những người bệnh hồi phục hoàn toàn sau khi được điều trị nhưng một số trường hợp bệnh nghiêm trọng có thể gây tử vong.

Quá trình hồi phục bệnh mất đến vài năm nhưng hầu hết người bệnh đều có thể đi lại khoảng 6 tháng sau khi các triệu chứng xuất hiện lần đầu tiên. Một số người bệnh có những ảnh hưởng lâu dài với nó như yếu, tê liệt hoặc mệt mỏi.

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính gồm các loại chính sau:

Loại 1: Viêm cấp tính demyelinating polyradiculoneuropathy (AIDP), đây là hình thức phổ biến nhất xuất hiện ở Bắc Mỹ và Châu Âu với dấu hiệu yếu cơ bắt đầu từ phần dưới của cơ thể sau đó lan lên phía trên.
Loại 2: Hội chứng Miller Fisher (MFS), hội chứng này bắt đầu tê liệt ở mắt, xuất hiện tình trạng dáng đi không ổn định. Bệnh ít phổ biến ở Mỹ nhưng phổ biến hơn ở khu vực Châu Á.
Loại 3: Bệnh lý thần kinh sợi trục vận động cấp tính (AMAN) và bệnh lý thần kinh sợi trục cảm giác vận động cấp tính (AMSAN), loại này ít gặp hơn ở Mỹ nhưng thường xuất hiện hơn ở Trung Quốc, Nhật Bản, Mexico.

Triệu chứng

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính bắt đầu với các biểu hiện yếu và ngứa ran bắt đầu từ ban chân rồi đến chân, sau đó lan đến phần trên cơ thể và cánh tay của bệnh nhân. Một số người bệnh xuất hiện triệu chứng đầu tiên ở cánh tay và khuôn mặt. Khi bệnh tiến triển có thể gây ra tê liệt.

Dưới đây là các dấu hiệu và triệu chứng của viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính:

Có cảm giác như bị kim đâm vào các ngón tay, ngón chân, mắt cá chân hoặc cổ tay.
Yếu ở chân lan đến phần trên cơ thể.
Đi bộ không vững hoặc mất khả năng đi bộ hoặc leo thang.
Cử động khuôn mặt khó khăn gồm nói, nhai, nuốt.
Nhìn đôi hoặc mất khả năng di chuyển mắt.
Đau dữ dội, cơ thể bị đau nhức hoặc chuột rút, tình trạng có thể nặng hơn vào ban đêm.
Kiểm soát bàng quang và chức năng của ruột khó khăn.
Nhịp tim nhanh, huyết áp cao hoặc thấp, khó thở.

Những người mắc viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính thường cảm thấy yếu nhất trong vòng hai tuần sau khi các triệu chứng của họ xuất hiện.

Nguyên nhân

Bệnh có thể xuất hiện sau từ 1 đến 3 tuần của giai đoạn nhiễm virus herpes[1], sởi, hồng ban, quai bị, thủy đậu hoặc gặp các yếu tố khởi bệnh sau tiêm chủng và phẫu thuật. Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính xuất hiện các rối loạn trong vòng vài ngày hoặc vài tuần sau khi cơ thể người bệnh bị nhiễm trùng đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa.

Phẫu thuật và tiêm chủng hiếm khi là nguyên nhân gây viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính. Một số trường hợp mắc bệnh được báo cáo có nguyên nhân là do nhiễm virus Zika. Guillain-Barré có thể xuất hiện sau khi bị nhiễm virus Covid-19. Nguyên nhân này là một phản ứng hiếm gặp ở những người được tiêm vắc-xin Covid-19 của AstraZeneca hoặc Johnson&Johnson.

Hội chứng xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn thay vì tấn công các vi sinh vật xâm nhập thì lại bắt đầu tấn công ngược lại các dây thần kinh. Trong viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính, lớp phủ bảo vệ của các dây thần kinh bị tổn thương. Các tổn thương này sẽ ngăn cản các dây thần kinh truyền tín hiệu đến não gây ra sự yếu đuối, tê cứng hoặc tê liệt.

Biến chứng

Vì viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính gây ảnh hưởng đến thần kinh của người bệnh. Các dây thần kinh kiểm soát các hoạt động và chức năng của cơ thể nên khi mắc bệnh, người bệnh cũng có thể gặp phải các biến chứng sau:

Khó thở do tê liệt lây lan đến các cơ quan kiểm soát cơ thể, biến chứng này có thể gây tử vong. Có tới 22% người mắc hội chứng viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính cần sự trợ giúp tạm thời từ máy móc để có thể thở được trong tuần đầu tiên họ nhập viện điều trị bệnh.

Tê cứng và các cảm giác khác: Những người mắc bệnh sau điều trị có thể hồi phục hoàn toàn hoặc có thể sót lại biến chứng tê hoặc ngứa ran.
Xuất hiện các vấn đề về tim mạch và huyết áp: Người bệnh có thể có biến chứng gây biến động huyết áp hoặc rối loạn nhịp tim. Đây là hai biến chứng phổ biến nhất của hội chứng này.
Xuất hiện các cơn đau: Một phần ba số người mắc hội chứng viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính phải dùng thuốc giảm đau để giảm bớt các cơn đau dây thần kinh nghiêm trọng.
Các vấn đề về chức năng ruột và bàng quang bị rối loạn: Chức năng của ruột trở nên chậm chạp và bàng quang giữ nước tiểu là những biến chứng của bệnh.
Xuất hiện các cục máu đông: Bệnh nhân liệt do hội chứng có nguy cơ phát triển các cục máu đông trong cơ thể. Chỉ đến khi bạn có thể tự đi lại độc lập thì mới nên dùng chất làm loãng máu và mang vớ hỗ trợ.
Vết loét áp lực: bệnh nhân khi bị tê liệt, bất động phải điều trị trên giường bệnh có nguy cơ phát triển thành vết loét do áp lực tạo ra.
Tái phát: Một số nhỏ những bệnh nhân mắc hội chứng sau điều trị có thể bị tái phát, người bệnh có thể bị yếu cơ ngay khi đã qua nhiều năm triệu chứng kết thúc.

Các biến chứng nghiêm trọng của viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính làm tăng nguy cơ biến chứng lâu dài ở người bệnh. Tử vong hiếm khi xảy ra do các biến chứng suy hô hấp hoặc đau tim.

Đối tượng nào có nguy cơ mắc viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính?

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính là hội chứng có thể ảnh hưởng đến tất cả các nhóm tuổi nhưng nguy cơ tăng lên khi độ tuổi tăng lên. Đây cũng là một bệnh phổ biến ở nam nhiều hơn so với ở nữ. Hội chứng này có thể được kích hoạt ở những đối tượng:

Nhiễm trùng vi khuẩn thường thấy ở gia cầm chưa được nấu chín campylobacter
Những người mắc virus cúm, Cytomegalovirus, Virus Epstein-Barr, Virus Zika
Người mắc viêm gan A, B, C, E hoặc nhiễm HIV, virus gây bệnh AIDS
Những người từng chấn thương, phẫu thuật, ung thư hạch Hodgkin
Xuất hiện nhưng rất hiếm do tiêm phòng cúm hay tiêm chủng cho trẻ
Người từng mắc Virus Covid-19 hoặc tiêm phòng vacxin Johnson&Johnson và AstraZeneca

Bạn cần gọi ngay cho bác sĩ nếu bạn bị ngứa ran nhẹ ở ngón chân hoặc ngón tay và tình trạng này tiếp tục lan rộng hoặc trở nên tồi tệ hơn. Triệu chứng khẩn cấp gồm: ngứa ran bắt đầu xuất hiện ở bàn chân hoặc ngón chân, sau đó di chuyển lên cơ thể; ngứa ran hoặc yếu cơ lây lan nhanh chóng; khó lấy hơi, khó thở khi nằm thẳng; nghẹn nước bọt.

Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính là tình trạng nghiêm trọng cần phải nhập viện ngay nếu bạn phát hiện ra các triệu chứng để tránh bệnh trở nên tồi tệ nhanh chóng. Điều trị bệnh càng sớm được bắt đầu sẽ mang lại kết quả tốt càng cao.

CHEK Genomics là đơn vị tiên phong trong xét nghiệm gen và tư vấn di truyền hiện nay, các dịch vụ tại CHEK như: tầm soát ung thư di truyền, sàng lọc sơ sinh, sàng lọc người mang gen lặn, sàng lọc trước sinh không xâm lấn NIPS, xét nghiệm ung thư giai đoạn muộn,…Gọi ngay cho chúng tôi theo Hotline để được tư vấn chuyên sâu.

Xem thêm: